ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ...

Ε, φέτος δεν έχουμε παράπονο... Είχαμε την τιμητική μας. 

Δεν υπήρξε τηλεόραση, εφημερίδα, ίντερνετ που δεν έπαιξε Τήνο. 

Τι ωραία...

Εξομολογούμαι: εντυπωσιάστηκα ιδιαιτέρως με τα κοσμητικά επίθετα. 

Τι χειροποίητο νησί, τι κρυφός θησαυρός, τι μοναχικές παραλίες, τι η Τήνος των ονείρων σας, τι το ωραιότερο νησί, τι γαστριμαργικός παράδεισος, τι πολιτιστικός προορισμός!

Συγκινήθηκα. Ομολογουμένως συγκινήθηκα. 

"Βρε πού ήταν όλα αυτά μέχρι σήμερα και δεν τα είχα ανακαλύψει", σκέφτηκα. 

Τόσα αφιερώματα για ένα πράγμα κάτω από τη μύτη μου... 

Νάναι καλά οι δημοσιογραφαίοι, μου τα αποκάλυψαν όλα. 

Και παραλίες! 

Οργανωμένες με μπιτσόμπαρα και ευρωπαϊκά κλαρίνα. 

Αλλά και παραλίες παρθένες. 

Και ταβέρνες! Με φαΐ. Πολύ φαΐ… 

Και βαθμολογίες στις ταβέρνες και τα μαγερειά! 

Πού τα ξέραμε εμείς αυτά;! 

Εμείς όλα όσα ξέραμε ήταν το χαλί από το λιμάνι στην Χάρη της και κάτι σουβλατζίδικα κει στο κέντρο. 

Άσε τα περιοδικά που βγαίνουν στο νησί. Έχω κρατημένα όλα τα τεύχη. Όχι βέβαια πως υπάρχει κάποια διαφορά, άμα έχεις ένα τεύχος είναι σαν να τάχεις όλα. Τα ίδια μαγαζιά, οι ίδιες παραλίες, οι ίδιες παρέες σε όλα τα τεύχη. Καλό κάνει, θα πεις, κακό δεν κάνει. Συμφωνώ.

Ωραία, λοιπόν. Και έβλεπα με πόση χαρά στο facebook οι Τηνιακοί αναδημοσίευαν ειδήσεις που υμνούσαν το νησί. Φυσικό είναι να χαίρονται οι άνθρωποι που ο τόπος του αναγνωρίζεται και βγαίνει μπροστά, θεμιτό και αναζωογονητικό πρωτίστως για τους ντόπιους.

Τόσα χρόνια τρώμε στη μάπα σαντορινομύκονο, σου λέει, νισάφι πιά! Ας δείξουμε τον τόπο μας, στο κάτω κάτω εδώ μένουμε και παλεύουμε, με χίλιες θυσίες που κανείς δεν ξέρει, με τον αγώνα μας, με τον κόπο μας, ε, καιρός είναι να μην πηγαίνει χαμένο όλο αυτό πλέον!

Φυσικό είναι αυτό. Μετά από τόσον καιρό οι προσπάθειες αρχίζουν και αποδίδουν και έτσι έπρεπε.

Για να το κάνω λιανά, έρχονται τουρίστες και αφήνουν λεφτά στο νησί. Δηλαδή πάνε στις παραλίες, στα σουπερμάρκετ, στα μαγαζιά μας, τρώνε τα παραγόμενά μας (και μη...), νοικιάζουν τα αυτοκίνητα και τα δωμάτιά μας, κυκλοφορούν.

Θυμήθηκα όμως εκείνο που λέει "Πρόσεχε τί εύχεσαι!"

Γιατί;

Γιατί το να «κυκλοφορούν» οι τουρίστες μας μάλλον δεν το περιμέναμε να πούμε την αλήθεια. Να έρθουν οι επισκέπτες, αλλά να κυκλοφορούν κιόλας! 

Να θέλουν να πάνε και στην πολυδιαφημισμένη Κολυμπήθρα και στον νεοφώτιστο Άγιο Ρωμανό! 

Ε, αφού θέλουν, ας πάνε. 

Ναι, αλλά από ποιόν δρόμο; 

Μισή ώρα ήθελες να κάνεις τα τελευταία πεντακόσια μέτρα για Κολυμπήθρα από τα διπλοπαρκαρισμένα, και νάναι καλά οι ντόπιοι που σε μερικές περιπτώσεις έκαναν τον τροχονόμο για να κουμαντάρουν αθηναίικα μυαλά. 

Στον Άγιο Ρωμανό είχε περισσότερο ενδιαφέρον. 

Εκεί παίζαμε τζόκερ με την ώρα που θα πηγαίναμε, με το αν θα είχε διπλοπαρκαρισμένα μέχρι την κατηφόρα και παραπέρα στην απότομη ανηφοριά, με το αν θα ανέβαινε κάποιος γκαζωμένος τον τσιμεντένιο δρόμο που αν τον κόβαμε θα έπρεπε να ξαναπάρει φόρα, με το αν στο τελείωμα του δρόμου αυτός που ερχόταν από την παραλία θα έστριβε επί τόπου για πάνω ή θα έμπαινε στο πάρκινγκ της ταβέρνας για να στρίψει. 

Είχε άλλη ένταση ρε παιδί μου το μπάνιο στον Άγιο Ρωμανό, βοήθειά μας. 

Ωραίο και το μπιτσόμπαρο, δεδομένης της αδυναμίας που έχει το λουόμενο κοινό στην ευρωχλίδα, ωραιότατο. 

Και με πολύ βολικό πάρκινγκ τρεις στροφές πριν την παραλία και καμιά διακοσαριά σκαλιά μέχρι κάτω. Θα πεις, εγώ είμαι επιχειρηματίας και πάω και ζητάω την παραλία που νοικιάζεις κύριε Δήμε. Δρόμο και πάρκινγκ; Ποιος θα πρέπει να τα εξασφαλίσει, ο επιχειρηματίας;

Έγινε, λοιπόν, αυτό που όλοι θέλαμε και ήρθε κόσμος στο νησί.

Και ανέβηκε ψηλά η μαϊμού.

Και τι φάνηκε; 

Η έλλειψη σε υποδομές. 

Που ελπίζω να υπάρξει μυαλό και να γίνουν γρήγορα κινήσεις γιατί αν ξεφουσκώσει όλο αυτό, τότε καήκαμε, πάνε όλα χαμένα. Και δεν μιλάω μόνον για τους δρόμους. 

Πάμε και στο επόμενο.

Οι τουρίστες που καταναλώνουν τι άλλο παράγουν; 

Ε; Για να δω χεράκια να σηκώνονται.

Σκουπίδια παράγουν. 

Ακούω τα γέλια να φτάνουν μέσα από την οθόνη του υπολογιστή, δεν σχολιάζω άλλο, σε λίγο καιρό θα τα δείχνουμε σαν αξιοθέατο.

Λάτρεψα κάδους. 

Φέτος το καλοκαίρι αγάπησα κάδους. 

Εκείνους τους κάδους ανακύκλωσης με τα ωραία τους τα χρωματάκια, τους έβαλα μέσα στην καρδιά μου. 

Σαν τερατάκια από πάκμαν, με ανοιχτό μονίμως το στόμα, το ήδη γεμάτο με ανακυκλώσιμα υλικά στόμα που έχασκε αφήνοντας στον Τηνιακό αέρα την πρωτοβουλία να πάρει όσα από τα περιεχόμενα θέλει και να τα πεταχτεί μέχρι Σύρο στην καλύτερη περίπτωση, κι’ ας κόψουν η Συριανοί τον λαιμό τους. 

Γιατί στην χειρότερη περίπτωση αυτά που άρπαζε ο αέρας τα βαριότανε γρήγορα και τα παράταγε στην επόμενη λαγκαδιά. 

Μια χαρά. Κομπλέ. Τώρα που ‘χουμε και κάδους ανακύκλωσης ποιος μας πιάνει.

Εν μέσω του κυκλώνα των ανεμογεννητριών που θα σαρώσουν την ενδοχώρα και της προετοιμασίας για το επόμενο καλοκαίρι, ειλικρινά, ελπίζω να έχουν ήδη διαγνωστεί τα θέματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης στο νησί.

Αν ξεφουσκώσει όλο αυτό (γιατί δεν μπορεί να ασχολείται όλος ο κόσμος μαζί σου για πάντα και μόνον με θετικά σχόλια) απλά, δεν γίνεται. 

Κάποια στιγμή όλοι όσοι ανακάλυψαν το νησί... 

...θα χάσουν τον αρχικό ενθουσιασμό τους και θα αρχίσουν να ενοχλούνται από τα στραβά που μέχρι χτες πέρναγαν απαρατήρητα, ή που τέλος πάντων, τα έβλεπαν και έδιναν μια πίστωση χρόνου.

Φοβάμαι την "μόδα της κουζίνας" επίσης. 

Το τερατάκι που λέγεται σύγχρονη γαστριμαργία αν συνεχίσεις να το ταΐζεις και να του κάνεις όλα τα χατηράκια, θα φτάσει μέρα που θα απορείς γιατί πλήρωσες μια ομελέτα είκοσι ευρώπουλα.

Μέτρο, παιδιά, θέλει μέτρο όλο αυτό. Το ότι έβαλα μαύρη ποδιά, σκούφο μάγειρα και κόβω με το χέρι το μαρούλι, δεν σημαίνει πως κάνω υψηλή τέχνη.

Ας μην κοροϊδευόμαστε, τελικώς.

Όλα γίνονται με κάποιον στόχο, όλα εξυπηρετούν τρέχουσες καταστάσεις. 

Με πηγμένες την Μύκονο, την Σαντορίνη, την Πάρο, την Νάξο και όλα τα πολυδιαφημισμένα νησιά, λογικό είναι να πρέπει να στρέψουμε τους τουρίστες σε άλλους προορισμούς και μάλιστα κοντινούς.

Δεν σας παραξένεψε καθόλου φέτος ο αριθμός των δρομολογίων από Ραφήνα;

Δεν σας παραξένεψε καθόλου και ο δήθεν "πόλεμος τιμών" στα εισιτήρια;

Δεν σας παραξένεψε καθόλου που δεν έγινε παρόμοια οργανωμένη προβολή και στην Νίσυρο ή στην Τήλο, ας πούμε;

Ας μείνουμε ψυχροί παρατηρητές και ας παραδεχτούμε τα εξής:

Η Τήνος έγινε ένας κοντινός και ταυτόχρονα προσιτός προορισμός πλέον. 

Που όταν πήξει και αυτός θα συνεχίσει μεν να μπαίνει στα τουριστικά φυλλάδια, αλλά, κάποιο άλλο νησί θα έρθει στην επιφάνεια για "ανάδειξη", δόξα τω Θεώ, έχουμε πολλά ακόμη.

Ο τουρίστας, θυμηθείτε το αυτό, αν αφήσεις ανεξέλεγκτες τις επιθυμίες του, θα σε πάει εκεί που θέλει εκείνος, θα απαιτήσει τον χώρο και τις συνήθειες που είχε αλλού, αυτόν που έχει ήδη γνωρίσει και απαιτεί. 

Και θα το κάνει αυτό μέχρι να αλλοτριώσει τον χώρο τόσο, μέχρι του σημείου που να μην τον ενδιαφέρει πλέον, αφού θα έχει γίνει ίδιος με όλα τα άλλα μέρη. 

ΜΥΚΟΝΟΠΟΙΗΣΗ λέγεται αυτό, για όποιον δεν το έχει αντιληφθεί, είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.

Γή και ύδωρ στους τουρίστες μέχρι που να μην γνωρίζουμε τον τόπο μας τον ίδιο. 

Όλη η Ελλάδα ένα απέραντο ξενοδοχείο και η Τήνος ένα δωματιάκι του. 

Αυτό θέλαμε τόσον καιρό;

ΠΕΣ "ΑΛΕΥΡΙ"

Αλεύρι!

Εύκολο. Πετάγομαι απέναντι στο μίνι-μάρκετ και παίρνω όσο αλεύρι θέλω, σιγά το πράμα...
Και έχει αλεύρι για να φτιάξεις ό,τι σου κατέβει στο κεφάλι ή ό,τι είδες στην τηλεόραση να φτιάχνουν εκείνοι με τα τατουάζ...

Τώρα ποιός έσπειρε (Οκτώβριος), ποιός θέρισε (Ιούνιος), ποιός αλώνισε (Ιούλιος), λίγο μας ενδιαφέρει, το ράφι νάχει αλεύρι όποτε χρειαστώ και τί με κόφτει εμένανε ποιός έκαμε ποιά δουλειά...

Τα σκαλιά στην Τήνο τάχεις δει, υποθέτω. 
Σήμερα μπορεί να έχουν διακοσμητικό χαρακτήρα, τότε όμως τα περισσότερα σκαλιά (πεζούλες) που διασχίζουν την Τήνο ήταν σπαρμένα με δημητριακά, ειδάλλως, πού να βρεθεί αλεύρι και κυρίως, ποιός μπορούσε να το πληρώσει και εδώ που τα λέμε, γιατί να το πληρώσει όταν τόφτιαχνε μόνος του από τότε που θυμόταν τον εαυτό του παιδί.

Ας πούμε λοιπόν, πως άντε και έσπειρες, άντε και έβρεξε Μάρτιο με Μάιο που θέλει νερό για να καλαμώσει το σιτάρι, το κριθάρι ή το μιγάδι, άντε και θέρισες.

Τί να το κάνεις όλο αυτό που μάζεψες αν δεν το περάσεις από το αλώνι;

Γεμάτη η Τήνος αλώνια, όπου γυρίσεις το μάτι σου θα δεις αλώνια. Όσα έχουν μείνει όρθια δηλαδή, όσα έχουν τον άζουρα ακόμη γύρω γύρω να τα τειχίζει, να οριοθετεί τον χώρο του αλωνιού με τις όρθιες πλάκες του.

Που ο χώρος του αλωνιού δεν μπορούσε να είναι μεγάλος, ίσα να φέρνουν βόλτα δύο αγελάδες ζεμένες στη λαιμαριά, και πάντα στρωμένος με μεγάλες πλάκες σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ελλάδας που το πάτωμα του αλωνιού ήταν από πατημένο αργιλόχωμα. Σε πολλές περιπτώσεις ο χτίστης εκμεταλλευόταν φυσικούς σχηματισμούς του εδάφους.

Στο αλώνι λοιπόν κατέληγαν τα δεμάτια με τα χερόβολα που προέκυπταν από το θέρισμα του καρπού. 

Το χερόβολο (χείρ+βάλλω) θέλει πέντε χεριές περίπου για να γίνει, και η χεριά είναι η δέσμη από στάχυα που χωράει σε ένα χέρι ενόσω το άλλο κρατάει το δρεπάνι και κόβει.

Μετά ακούμπαγαν κάτω το χερόβολο με τα στάχυα γυρισμένα στην την ίδια κατεύθυνση, και από αυτά γίνονται τα δεμάτια, και από τα δεμάτια γίνονταν οι θημωνιές.
Άμα τα χερόβολα δεν ήταν σωστά,  αυτός που τα έδενε, δεν θα τα έκανε καλά δεμάτια.

Έτσι βγήκε και η παροιμία 

«Εσείς κακό χερόβολο και εμείς κακό δεμάτι», 

που ουσιαστικά είναι μια παροιμία περί συλλογικής ευθύνης, οπότε σταματάω την ανάλυση εδώ, καλοκαιριάτικα, μην αρχίσουμε τους παραλληλισμούς και χαλάσουμε ό,τι απέμεινε από το καλοκαίρι.

Θυμάται λοιπόν η μάνα μου το αλώνισμα εκεί λίγο μετά την κατοχή:

"Έπρεπε να είναι μια μέρα με πολύ ζέστη για να μπορέσουν να κάνουν πολλά πετάγματα.

Πρώτα λοιπόν ρίχνανε τους χεροβόλους στο αλώνι, γύρω στους δέκα κάθε φορά,  και μετά έμπαιναν οι αγελάδες δεμένες στον ζυγό. 
Οι αγελάδες που για να μην τρώνε τον καρπό φόραγαν στο στόμα ένα φίμωτρο πλεγμένο από βούρλα που λεγόταν χυμός.

Ένας γύριζε τις αγελάδες και άλλος με το σκάλεθρο άπλωνε τα στάχυα στο αλώνι.
Κάθε πέντε γύρους έπρεπε να αλλάζει η φορά του κύκλου για να μην ζαλίζονται τα ζώα.

Το συνηθισμένο παράγγελμα στα ζώα για να γυρίσουν ήταν "άλλαξε μεστέ!" ακαταλαβίστικη κουβέντα σήμερα πλέον, αλλά τα περισσότερα παραγγέλματα έχουν πολύ παλιά προέλευση και για τα περισσότερα δεν υπάρχει και κάποια λογική ετυμολογία.

Τα άχερα απομακρύνονταν σταδιακά από το αλώνι μέσα σε σεντόνια, σπανίως υπήρχαν τσουβάλια, και πήγαιναν στα καταστέγια για μελλοντική χρήση σαν ζωοτροφή. 
Τα χερόβολα εξακολουθούσαν να πέφτουν στο αλώνι μέχρι να γεμίσει καρπό.

Οι οικογένειες είχαν όλες το δικό τους αλώνι. Εκείνες που είχαν μεγάλη παραγωγή μπορεί να χρειαζόταν να αλωνεύουν για πολλές μέρες. 

Η μεταφορά της παραγωγής στο αλώνι ήταν και αυτή μια διαδικασία χρονοβόρα και επίπονη. 

Δεν έπρεπε να πάει τίποτε χαμένο και αν τα ζώα στην διαδρομή ακούμπαγαν στις μάντρες και έπεφταν στάχυα στον δρόμο αυτός που ερχόταν από πίσω τα μάζευε. 

Όταν τελείωνε το αλώνισμα βγάζανε τις αγελάδες έξω.

Σειρά είχε το λίχνισμα, οπότε περίμεναν να φυσήξει για να λιχνίσουν και δεν ήταν λίγες οι φορές που έπρεπε να κοιμηθούν στο αλώνι για να πιάσουν τον αέρα για το λίχνισμα.

Εξ ου και το "Όποιος θέλει να λιχνίσει κάθεται στον άζουρα".

Ο καρπός στην συνέχεια έμπαινε σε τσουβάλια, φορτωνόταν στα ζώα και πήγαινε στα κατώγια για να πάρει από εκεί τον δρόμο τους για τον μύλο σταδιακά, όταν υπήρχε ανάγκη για αλεύρι.

Τα κριθάρια τα έπαιρνε ο ΦΙΞ για την μπύρα, οι ντόπιοι συνήθιζαν περισσότερο το μιγάδι (μίγμα δημητριακών που περιείχε και σίκαλη) που όμως ήταν πολύ πιο σκληρό και έπρεπε να έχει πολύ ζέστη για να τριφτεί καλά.

Να πούμε ότι, αν το αλώνι ήταν κοντά στον δρόμο οι γυναίκες έπρεπε να φοράνε κάλτσες για να μην φαίνονται τα πόδια τους...

Τέλος, σημειώστε ότι, ένα ακόμη προβληματάκι ήταν το ότι τα ζώα όταν τους έρχονταν η ανάγκη τους την έκαναν εκεί που ήταν... 
Οπότε σε αυτές τις περιπτώσεις μόλις έβλεπαν την αγελάδα να σηκώνει την ουρά της έβαζαν από κάτω ένα παληό καρίκι ή μια παληά κατσαρόλα για να μην λερώσει η αγελάδα τον καρπό. 

Αν η αγελάδα ήθελε το χοντρό της, τότε κρατάγανε πίσω της ένα μάτσο άχερα και μόλις το ζώο τελείωνε τα πετάγαν έξω απ' το αλώνι την "παραγωγή"…

Για τους μύλους των Κάτω Μερών μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ:

ΣΤΟΥΣ ΜΥΛΟΥΣ

ΑΚΟΥ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ...

Άκου τώρα. Πήγα δυό μέρες στο νησί, να δω λίγο το σπίτι, ξέρεις, όλα αυτά που σε ανησυχούν όταν είσαι μακρυά. Δεν φτάνουν δυό μέρες, κακά τα ψέματα. Θάθελα μια βδομάδα, δέκα μέρες, καμμιά εικοσαριά μήνες, έτσι, να πω ότι το ευχαριστήθηκα. 

Δυό μέρες μου αναλογούσαν όμως, δυό μέρες πήρα, πήγα, πήρα την δόση μου, είπα "Τί σκατά κάνω εγώ στην Αθήνα", καμμιά πενηνταριά φορές τόπα αυτό, μετά μπήκα στο παπόρι και προσγειώθηκα εις τας Ραφήνας και χέστα μετά, μην τα ρωτάς καθόλου.

Θα στα πώ χωρίς ωραίες λέξεις, δεν έχω, μου τελειώσανε, τις έβαλα όλες σε προηγούμενες αναρτήσεις. Και θα στα πω με όποια σειρά τύχει, όπως πέσανε οι φωτογραφίες εδώ μέσα. 

Ήπια ένα καφεδάκι στην παραλία, μέσα από εκείνα τα βολικά και αντιαισθητικά νάιλον, που κρατάνε το κρύο έξω. Μη φανταστείς το πολύ το κρύο, αλλά, έτσουζε ελαφρώς. 

Χαλάρωσα λίγο, σκέφτηκα την ίδια θέα το καλοκαίρι, με όλους εκείνους να πηγαινοέρχονται μπρος από αυτό τον πεζόδρομο που είναι βαμμένος πράσινος και έχει ζωγραφισμένα ανθρωπάκια πάνω του. 

Πεζοδρόμιο; Πώς και δεν είχε φτιαχτεί πεζοδρόμιο από την από δω πάντα που είναι οι καφετέριες. Θυμάται κανείς πού περπατάγαμε όταν πηγαίναμε μέχρι τον Κουρσάρο;

Ο ελληνικός είναι ο μόνος παρήγορος καφές. Αυτό έχω να σου πω και κράτα το. 
Μονός, όχι διπλός. Έχει όση διάρκεια χρειάζεται ακριβώς για να σκεφτείς αυτά που πρέπει, να αποφασίσεις ή να μην αποφασίσεις. Δεν είναι ας πούμε, σαν το φραπέ. Αυτός έχει διάρκεια να σκεφτείς και να αλλάξεις και γνώμη καμμιά δεκαριά φορές, είναι καφές της συντροφιάς, από κείνες που κάθε φράση τους έχει το πολύ δέκα λέξεις. Ο ελληνικός θέλει περίσκεψη από γεννησιμιού του. 
Νάσαι πάνω απ΄την φωτιά να μην χυθεί ή να μην χαλάσει το καϊμάκι. Δεν πατάς ένα κουμπί και πάς και παίρνεις το φλυτζανάκι γεμάτο, δεν βαράς στο χτυπητήρι κι' άμα αφρίσει είναι έτοιμος.

Πηγαίνοντας προς το αυτοκίνητο, παρκάρω πάντα μακρυά επίτηδες, είδα και τούτο 'δω...

...και είπα πως αρκετή κουβέντα και μπόλικο παραμύθι έχει πέσει με την τεράστια αυτή απειλή, που με το ζόρι πάνε να μας φορέσουν στο κεφάλι αυτοί που δεν έχουν πατρίδα. Άφησα την σκέψη να κρέμεται μέσα κει, οδήγησα, ανέβηκα από τον παληό δρόμο, όπου έπεσα πάνω σε αυτό:

"Βρε τί κόσμημα για τον τόπο είναι τούτο δω!", ήταν ή πρώτη μου εντύπωση. Μετά βέβαια, είδα την επεξηγηματική ταμπέλα που εξηγούσε πως πάνω δω θα καθαρίζονται τα λύματα της δώθε περιοχής που είναι μέσα της και η Χώρα. 
Να θυμηθώ να ρωτήσω αν το νησί έχει και πέρα περιοχή, και τί θα γίνει με κείνα τα λύματα, εκτός κι΄ αν ενεργούμαστε στα Κελλιά, στην Κώμη και στην Περάστρα και το παράγωγο φτάνει εδώ κάτω με κάποιο μαγικό τρόπο. 

Σε χάλασα με όλα αυτά τα δύσκολα που σκέφτομαι, οπότε πάρε ένα κοπαδάκι να ξεκουραστεί λίγο το μάτι σου. Ήχο δεν κατάφερα να βάλω στην εικόνα, πάντως, σε βεβαιώ, ήταν μια προβατίνα που έλεγε με μπάσα φωνή "μπεεε" και την ακολουθούσαν και δυό μωρά που δεν έλεγαν τίποτε. 
Σκέφτηκα το Πάσχα που έρχεται, πήρα τα μάτια μου από πάνω τους (ενοχές...), έβαλα μπροστά και ξεκίνησα. 

Θυμάσαι τότε που δοκιμάζανε τα καινούργια όπλα πάνω στις πινακίδες, να δούνε πόσες "ασκαγιές" μάζεψε; Νόμιζα πως δεν είχε απομείνει καμμιά, εκεί στην στροφή για τον Σπεράδο βρήκα μία, δές τηνα κι' αυτήνα. 

Το πιό όμορφο χωριό της Τήνου για μένα είναι ο Σπεράδος. Σταματάω απέναντι καμμιά φορά και τον χαζεύω, και λέω, ας μην τον πάρουν χαμπάρι και έρθουν και χτίσουν τριγύρω, και του χαλάσουν αυτή την συμμετρία που έχει, αυτό το ιδανικό μέγεθος, αυτό το σημείο που είναι χτισμένος ας μείνει έτσι ανέπαφο. 
Πεντακόσιες φορές έχω περάσει, πεντακόσιες φορές ήμουνα θεόστραβος και δεν είχα δει τούτο δώ...

...που είναι το κατώτερο τμήμα του Ζ'γαλάδου, που όπως μου είπε ένας ευγενέστατος Σπεραδιανός που ξέχασα να ρωτήσω το όνομά του, πάνε διακόσια χρόνια που έχει ερημώσει. 
Δες κι' ένα από κείνα τα αλώνια που είναι μαθήματα αρχιτεκτονικής, το ξέρω ότι τα ξέρεις, αλλά, ρίξε μια ματιά και πές μου: φταίω εγώ που έχω φωτογραφημένα καμμιά εκατοστή από δαύτα..;

Και κει που πας να πεις, πάει, τελειώσαν όλα, παίρνεις τον ανήφορο από τον Πάρλα προς τον Καρκάδο και αναγκαστικά σταματάς. 
Δεν υπάρχει πιό ελπιδοφόρα εικόνα από 'κείνην ενός χωραφιού που έχουν κάνει ζευγάρι (που "έχουν οργώσει", για τους αμύητους). Όλη η ελπίδα του κόσμου βρίσκεται σ' ένα σπαρμένο χωράφι, ό,τι πολυτιμότερο μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο είναι μέσα 'κει.

Μετά πέφτει το μάτι σου παραδίπλα, και χάνεσαι σε κείνο το φωτερό πράσινο, θες να απλώσεις το χέρι σου να αγγίξεις όλο αυτό με μια τεράστια παλάμη, να καθαριστείς από όλο το τσιμέντο της ζωής σου, πραγματικό και μεταφορικό, να φύγει από πάνω σου όλη η βρωμιά της πόλης.

Το καλό είναι ότι φέτος είχε νερά. Πολλά νερά, και σε παρακαλώ, μην αρχίσεις πάλι εκείνο το τροπάρι για τα μικροφράγματα στα λαγκάδια, για το νερό που πάει χαμένο, κάνε μου την χάρη και πάρτο απόφαση, δεν θα υπάρξει ποτέ καμμιά πρόβλεψη για το νερό. Τη μιά χρονιά δεν θα έχουμε να ποτίσουμε τα ζώα και την άλλη θα το βλέπουμε να φεύγει στην θάλασσα. 
Εκτός από εκείνο που μερικά δέντρα σκέφτηκαν να αποθηκεύσουν από μόνα τους...

Βράδυασε μετά, και κάθισα στην αυλή με σβηστό το φως να ακούω το χωριό. Ούτε μουσική, ούτε τίποτε. 
Τα παιδιά, οι περαστικοί, ένας κούκος πιό αργά, ομιλίες από κάποια αυλή, ένα βέλασμα κι' ένα γαύγισμα. Και κάμποσα ρακάκια, που στόμα έχουν και μιλιά δεν έχουν, είναι όμως μέρος της σκηνοθεσίας.

Το πρωί ξημέρωσε η πιό εκδικητική μέρα της εβδομάδας. Με ήλιο, ένα πολύ απαλό αεράκι, και με τις μυρωδιές του νησιού νάρχονται από παντού. Και με την πρώτη μισοκοιμισμένη σαύρα, τόσο, που σχεδόν κάθισε και την άγγιξα.

Μετά σε μια γωνιά του μεσημεριού βρήκα έναν ηλικιωμένο να τραβάει ποιός ξέρει για που...

...είδα το λιμάνι με μόνο ένα αυτοκίνητο...

...ύστερα βρέθηκα να κοιτάζω τη γραμμή από τις προπέλες του πλοίου...

...τα γνώριμα χωριά της άτυχης νότιας πλευράς του νησιού...

...τα αγαπημένα μου βράχια...

...και τέλος, με λίγο πιό καλλιτεχνική διάθεση, τον φάρο στο Στενό.

Μετά μπήκα μέσα, έπιασα ένα βιβλίο, ξεχάστηκα μέχρι την Ραφήνα. Πάμε πάλι...

Τα εικονοστάσια στο πλάι του δρόμου

Είναι δύσκολο να ξεκινάς μια ανάρτηση ξέροντας ότι θα γίνεις δυσάρεστος σε πολλούς και μάλιστα, φίλους και συντοπίτες. Φίλοι όμως, δεν είναι όσοι ξέρουν το στραβό και δεν μιλάνε, αλλά, εκείνοι που με πιθανό κόστος στις σχέσεις τους σημειώνουν εκείνο που πάει στραβά.

Ξεκαθαρίζω ότι, δεν υπάρχει τίποτε προσωπικό όταν γράφει κανείς την γνώμη του. Αυτός που διαφωνεί μπορεί να απαντήσει στον δικό μου χώρο, στα σχόλια τα οποία πάντα δημοσιεύω, επώνυμα και ανώνυμα, εκτός και αν υπάρχουν ύβρεις. Που και γι’ αυτές δεν θα είχα αντίρρηση, εάν ο διαδικτυακός χώρος δεν ήταν δημόσιος.

Πάμε στο θέμα με αφορμή το δυστύχημα στην εθνική οδό με τους τέσσερεις νεκρούς. Δεν υπάρχει λόγος να αναφερθώ περισσότερο, έχει πήξει το διαδίκτυο με σχόλια κάθε είδους.

Υπάρχει λόγος όμως, να φέρω το θέμα στο νησί, στο μέτρο πάντα που μας αφορά. 

Κοντολογίς: είναι λάθος φίλοι και συντοπίτες να δίνετε τιμόνι στα παιδιά σας σε μικρές ηλικίες. 

Είναι λάθος να πιάνουν μηχανάκι στα χέρια τους παιδιά δεκατριών και δεκατεσσάρων χρονών, έστω και για μέσα στο χωριό, έστω και για να βολέψουν μια κατάσταση, να πάνε τη μάνα ή τη γιαγιά μέχρι το χωράφι, να πάνε να κάνουν ψώνια της τελευταίας στιγμής. Τελεία.

Και είναι λάθος, γιατί, πρώτο και κυριότερο, το παιδί μαθαίνει να παρανομεί από μικρό. 

Μαθαίνει πως μακρυά από την πόλη ο νόμος δεν έχει δύναμη, δεν ισχύει, πως μπορούμε μεταξύ μας να τον παραβαίνουμε, έστω με κάποια δυνατή δικαιολογία, όμως, το παιδί που δεν μπορεί να αντιληφθεί τα όρια, παίρνει σαν πληροφορία ότι μπορεί να αδιαφορεί για τον νόμο ή να τον εφαρμόζει σύμφωνα με τις ανάγκες του.

Είναι λάθος, γιατί το παιδί δεν γνωρίζει κάτι που ούτε οι μεγάλοι αντιλαμβανόμαστε μέχρι την στιγμή που γίνεται μια αναποδιά και στραπατσάρουμε το αυτοκίνητο για πρώτη φορά. 

Τότε μένουμε έκπληκτοι από την ζημιά, συνήθως ακούμε "Μα με τριάντα χιλιόμετρα πήγα, τέτοια ζημιά! πώς είναι δυνατόν..." 

Ένας απλός υπολογισμός με βάση την φυσική της πρώτης λυκείου λέει ότι, ένα μηχανάκι βάρους 90 κιλών (σύνηθες βάρος για ένα «παπάκι») με έναν αναβάτη 65 κιλών (μέσο βάρος ενός παιδιού 13-14 ετών), σύνολο 155 κιλά, που κινείται με 15 χιλιόμετρα την ώρα (συνηθισμένη ταχύτητα κίνησης μέσα στο χωριό και ισοδυναμεί με 4 μέτρα ανά δευτερόλεπτο) έχει μια ορμή που μετριέται σε 4 x 155 = 620 κιλά ανά μέτρο και δευτερόλεπτο!

Για καθίστε και σκεφτείτε το: αν το παιδί χτυπήσει σε ένα τοίχο ή πέσει πάνω σε έναν ηλικιωμένο ή σε ένα άλλο παιδί, θα πέσει επάνω του με βάρος εξακοσίων είκοσι κιλών!

Ποιος Άγιος Προστάτης των παιδιών μπορεί να σώσει μια τέτοια κατάσταση; 

Ποια Θεά Τύχη μπορεί να σταθεί φιλική σε ένα τέτοιο περιστατικό;

Σκεφτείτε τι είναι εκείνο που μέχρι σήμερα έχει φέρει τα πράγματα έτσι και δεν έχουμε κλάψει κανέναν μέσα στα χωριά όπου κινούνται μηχανάκια που τα οδηγούν παιδιά. 

Ο Θεός; Αυτός είναι; 

Γιατί αν είναι αυτός που βάζει το χέρι του τότε θα είναι αυτός που θα φταίει όταν θα γίνει το κακό, έτσι δεν είναι; 

Ο παπάς της ενορίας τι λέει για αυτόν τον ρόλο του Θεού; 

Συμφωνεί να του αναθέσουμε ολοκληρωτικά την φύλαξη ανήλικων παιδιών πάνω σε μηχανάκια; 

Τότε να αφήσουμε και τις πόρτες των σπιτιών ανοιχτές και τα λεφτά πάνω στο τραπέζι!

Αυτό πώς σας ακούγεται; Γίνεται; 

Ε, δεν γίνεται, έτσι δεν ακούσατε την φωνούλα να λέει μέσα στο κεφάλι σας;! 

Πώς γίνεται τότε να περιμένουμε από τον Θεό να φυλάξει τα παιδιά από την αβλεψία μας, για να μην πώ τίποτε χειρότερο. 

Καθίστε και σκεφτείτε το τρίχρονο παιδί κάποιου συγχωριανού που πέφτουν πάνω του αυτά τα εξακόσια είκοσι κιλά και ξαναπείτε την φράση, "Θεός φυλάξοι!" 

Για κάντε το να σας δω!

Μετά βέβαια, τα παιδιά αυτά ενηλικιώνονται και επειδή δεν φοράγανε κράνος μέσα στο χωριό μαθαίνουν και δεν φοράνε κράνος ούτε στις άλλες μετακινήσεις τους, όπου οι ταχύτητες έχουν αυξηθεί, η μηχανή έχει άλλο βάρος, όπως άλλο βάρος έχει και ο ενήλικος πλέον οδηγός-παραβάτης. 

Γιατί μέσα στο χωριό λέγαμε πως, "Για δέκα βήματα βρε παιδί μου τι κράνος να βάλει;" 

Καθίστε και σκεφτείτε τα εξακόσια είκοσι κιλά να σκάνε πάνω σε έναν τοίχο και ξαναπείτε αυτή την φράση. 

Ή μάλλον, καθίστε και σκεφτείτε μια μηχανή 150 κιλών (τόσο ζυγίζει μια μηχανή περίπου 350 κυβικών) που τρέχει με 60 χιλιόμετρα (μέση ταχύτητα κίνησης που ανάγεται σε 16,67 μέτρα ανά δευτερόλεπτο) σε όποιον επαρχιακό δρόμο της Τήνου θέλετε, με έναν ενήλικο, πλέον, αναβάτη 80 κιλών πάνω της. 

Ξέρετε πόσα κιλά θα σκάσουν πάνω στον τοίχο, στο διάζωμα, στην μάντρα; 

3800, περίπου 4000 κιλά!

Που σημαίνει κοντά τέσσερα τονάκια! 

Πολλά; 

Έχετε κανένα παιδί που να πηγαίνει στο λύκειο; 

Ζητείστε του σας παρακαλώ να σας κάνει αυτόν τον απλό υπολογισμό, αν νομίζετε πως τα παραλέω. 

Καταλάβατε τώρα αυτό που δεν καταλαβαίνατε τόσον καιρό βλέποντας στο νησί εκείνα τα μικρά εικονοστάσια με το καντηλάκι για την ψυχούλα κάποιου νεαρού που έχασε την ζωή του σε κείνο το σημείο; Καμμιά φορά έχουν και κουκλάκια, κασκόλ της ομάδας τού σκοτωμένου παιδιού, λουλούδια, στην αρχή φρέσκα και μετά πλαστικά.

Αν δεν τάχετε προσέξει, θα είναι γιατί πιστεύετε πως "άμα δεν τα κοιτάτε δεν θα σας τύχει κάτι παρόμοιο", έτσι δεν είναι;

Η πρώτη ηλίθια ερώτηση όταν είδατε ένα καινούργιο εικονοστάσι δεν ήταν "Καλά, με πόσα πήγαινε;"

Για να έρθει η ηλιθιωδέστερη απάντηση: "Θάτρεχε…"

Και έτσι τα ξορκίζουμε όλα με την εγκληματικά απλουστευτική σκέψη: "Άμα δεν τρέχεις, δεν σκοτώνεσαι".

Και να μην έτρεχε, φιλαράκια και συντοπίτες μου από καταγωγή, ένα κεφάλι χωρίς κράνος θέλει πολύ λιγότερα από εξακόσια κιλά για να γίνει θρύψαλα, πόσο μάλλον από τα τέσσερα τονάκια της μεγάλης μηχανής.

Αυτά. Τα είπα τώρα, τα έβλεπα από καιρό, αλλά, δυστυχώς έγινε κάτι για να έρθει ή ώρα του να το πούμε και αυτό. Δεν είναι οι μεγάλοι δρόμοι ή τα μεγάλα αυτοκίνητα ή οι κακοί οδηγοί ή ξέρω γω τι άλλο, που φέρνουν το κακό. 

Ασφαλώς και αυξάνονται οι πιθανότητες, είναι όμως εντελώς λάθος να μην ανοίγουμε τα μάτια μας να δούμε τι σκατά μπορεί να κάνουμε και εμείς στραβά σε τοπικό επίπεδο.

Τα παιδιά που καμαρώνουμε σήμερα θέλουμε να τα καμαρώνουμε και όταν μεγαλώνουν, όχι να τα κλαίμε.

"Μετανάστες & Πρόσφυγες" έπεσε; Τόχω!

«Μετανάστες & Πρόσφυγες» έπεσε θέμα για έκθεση; 

Πολύ εύκολο! 

Τόχω!

Απορώ γιατί βάλανε κάτι τόσο εύκολο. Αφού κάθε μέρα πήζουμε στις ειδήσεις για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. 

Απλό: έρχονται επειδή τους βομβαρδίζουν, εμείς απορούμε γιατί φεύγουν και δεν κάθονται να πολεμήσουν. Μετά βγαίνουμε φωτογραφία μαζί τους όταν τους βάζουμε μια ελεημοσύνη στο χέρι. 

Οι Τούρκοι τους στέλνουν ανάλογα με το τι τρέχει εκείνη την στιγμή στις μεταξύ μας σχέσεις. Μέχρις εδώ καλά; 

Καλά. 

Τα όπλα τα πουλάνε εκείνοι που πάνε να τους σώσουν. Βάλτο κι’ αυτό να δείξεις ότι ξέρεις και από κρυπτο-πολιτική. 

Όταν έρθουν εδώ τους βάζουμε σε μέρη που μένουν μέχρι να φύγουν, να πάνε σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης, που άμα θέλει να μας στριμώξει δεν τους δέχεται ή τους στέλνει πίσω. 

Αρκετές χώρες βάλανε συρματοπλέγματα με τσιμπίδια. 

Όμορφα μέχρις εδώ. Λίγα λόγια και σταράτα.

Υποχρέωση της Ευρώπης είναι να τους δεχτεί στην αγκαλιά της. Μελοδραματικό, το κρατάω. 

Να τους δώσει μια στέγη. Όπου νάναι, αρκεί να μην γκρινιάζουν. Να στείλει τα παιδιά τους σε σχολεία. Όποια νάναι, αρκεί να μην γκρινιάζουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις. 

Να τους βρει και μια δουλειά ό,τι νάναι. Με λίγα λεφτάκια να επιβιώνουν. Γιατί για παραπάνω δεν το συζητάμε, οι μεγάλοι μισθοί είναι για τους ευρωπαίους!

 
 Και μετά, να τους αφήσει έρμαιο στα χέρια των ακροδεξιών.

Που όταν θα τους κυνηγάει η ευρώπη τους ακροδεξιούς θα διαφημίζει το επίπεδο της δημοκρατίας της και της μηδενικής ανοχής στον φασισμό. 

Και να μην σκεφτεί ποτέ η Ευρώπη πως, αυτό που πρέπει να γίνει πραγματικά είναι, να γυρίσουν στην πατρίδα τους, και πως δεν πρέπει να αλλάξει η μοίρα τους επειδή εκείνοι που τους περιθάλπουν είναι εκείνοι που τους βομβαρδίζουν κιόλας. 

Πατρίδα. 

Δεν αντικαθίσταται, ούτε υποκαθίσταται. Όσο ωραία και αν τους φερθείς, η πατρίδα θα λείπει πάντα. 

Αυτό βέβαια, οι ευρωπαίοι δεν το καταλαβαίνουν μέσα στην αφασία τους και τις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες.

Γιατί οι ευρωπαίοι μοιάζουν να αιωρούνται πλέον πάνω από την ευρώπη, δεν αναγνωρίζουν την πατρίδα τους, ούτε την πατρίδα των διπλανών τους, οι ευρωπαίοι έχουν πιά την ευρώπη για πατρίδα, πώς να αναγνωρίσουν στους πρόσφυγες την ανάγκη επιστροφής στην πατρίδα. 

Μα πού θα πάτε; Αφού σας βομβαρδίζουμε ακόμη! 

Καθήστε εδώ μέχρι να τελειώσουμε, να στείλουμε και τις εταιρείες μας να σας χτίσουν σπίτια και μετά να πάτε να σας πουλήσουμε πίσω την πατρίδα σας σε καλές τιμές, με δόσεις και ευκολίες. 

Άμα πληρώνεις μπορείς να έχεις όση πατρίδα θέλεις!

Εύκολο θέμα οι πρόσφυγες! Τόχω!