(ΑΝΑΝΕΩΣΗ) ΑΡΧΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑ ΚΕΛΛΙΩΝ

Ξεκινάω σήμερα μια ανάρτηση που αφορά την μεταφορά σε αναγνώσιμη μορφή των αρχείων του Αγίου Ζαχαρία των Κελλιών από τον πατέρα Αντώνη Φόνσο.

Όσα κι'αν πούμε για τον άνθρωπο αυτό θα είναι λίγα. Κρατείστε λοιπόν στο μυαλό σας πως ό,τι διαβάσετε εδώ μέσα είναι μια μικρή προσπάθεια να έρθει στο φως ένα μικρό μόνον μέρος της αγάπης του για τον τόπο και ταυτόχρονα, να γνωρίσουμε την πορεία των Κελλιών μέσα στα χρόνια.

Εννοείται πως κατά την μεταφορά των κειμένων κρατήθηκε η πρωτότυπη γραφή. Είναι μοναδικό αντικείμενο μελέτης, ένας ήχος από το παρελθόν.

Η ανάρτηση θα εμπλουτίζεται συχνά, και μεταξύ των προσθηκών θα υπάρχει αύξων αριθμός, οπότε αν κάποιος θέλει να συνεχίσει την ανάγνωση μπορεί να το κάνει από το σημείο που έχει μείνει.

Οι φωτογραφίες είναι από το νησί, όχι σχετικές με το σημείο που είναι ένθετες, απλώς, για να ελαφραίνει λίγο το κείμενο.

Νο 1:

“1778 δεκεβριου 13” “απου εμενα μαστρο γιανουλι εις του λογουσου αφεντι παπα...”

“Σμιρνι 1795 μαρτιου 18 Ε.Ν. Αγοραδες απο του ντομενικου Βασαλου”...”...πουλο εγο Ντομενέγος Βασαλος του Γιοργι αρμαγου π. μαρκου του κοσινι τα πραγματα που εβρισκοντανε στο νισι τις Τενος”

   
“1807 Φλιβαριου 10” Διαθικι του Γιακουμου Αρμαο Κατανις” “εστοντας παντα στιν ξενιτια”. Τοποθεσίες: δρακουσπλιά, αξαχιάρκι, αμιδια στο λιβαδι, στου Λουβαρ, στα λιγοδακια, στου κουσουλαϊν, κάτω μαντρα, στου Κουβιού στον αγιο γιοργι, Πατελα.

1808 Μαρτίου 17 Έτος Νέον. “Διαθικι της Κιρα Ανέζας αιδονι” “κόρι του μακαριτι γιώργι Ριμοντο Αιδόνι “...ακομη αξεδιαλιζι οτι εινε γραμενι στιν αδελφοσινι της παναγίας του καρμελου λιπον θελι και αφινι δεκα γροσια εξο από τα απανοθεν εκετο, να τις γινοντε η εφτα λιτουριες στο ξομποργο στο Αλταριο της παναγιας του καρμίλου”

“Εις τες διο Μαρτίου 1817”...”αγορα στου Καναβα του γιακουμου Μαλταμπέ”, “...το αγοραζουσι ι επιτροπικι τις Εκλισιας τον Κελιον ο ιακουμις Πεμπος...”

“Εις Περα της Κωνσταντινουπόλεως 18 Μαρτιου 1817” “Τα γρόσια οπου εδοσαν ι Κιλιανι του Αντονιο Κουζινι”

“Κελια 1819 Γιουλιου προτι” ... “διαθικι του Γγιουζε Αρμαο Φαγρι” , τοποθεσίες: Αλονίδες, απασιανό, χαρκοβουνι, Καλικα.

Διαθηκη του Μπατίστα του Πέρο αρμαου “από το νισι τις Τινου , ή χοριο Κελια”. Μάγειρας “εις το αρχοντικό τις Μαδαμας Φοντον”, “εβρικα αροστο εις το κρεβατι”

Διαθήκη της Μαρίας Σκανταλογιόρινας. Εις χοριο Κελια 1822, Αγοστο 11.

1823 μαγιου 11. προικοχάρτι από τον Γιαννουλάκη Αρμάο και την γυναίκα του Μαργετα “μονογνουμι” προς το παιδι τους “Γιοργις και φοτιεσμενος απε τον Παντοδιναμον Θεον και απο τη δεσπινα μαρια να ανγαλλιασι καινα ενπι ις το στασιμο το εκλισιαστικο”

ΑΝΑΝΕΩΣΗ (15/2/2016):
"εις τες 10 γιναριού 1830 δάνειο της καθέντρας του χοριό μας Κελίον" σε άτομα του χωριού.

"Σμίρνι 1830 μαγιου προτι. ξόφλισι του Πατέστο ντονάδενας δια τα γρόσσα ποεδοκι".

"Εις τις 11 Μαγιού 1832." Συμφωνία για τα κληρονομικά της καλόγριας Μαρούλας και του Λάμπρου παιδί της κιρά Μαριέττα του ποτε γιαννι αρμαο.

"Εις τες 30 Αυγούστου 1832 Κελια. Διαθικι του Λογήζου Αρμαο".

"Εις τες 22 Γιουλήου 1833. Διαθικι της Νικολέτας Κελια Καλοζαδο, χηρα του αποθανον Μάρκου Αρμαο".

24 Ιανουαρίου 1837 (χορήγηση λυσιποίνων;)

Γράμμα από την Σμύρνη όπου ειδοποιούν ότι στέλνει την Καμπάνα "μαστρονικόλας Ταμπούρις". Το γράμμα το γράφει ο "Ζόρζις του ποτε γιανι παθραφτι ογιος 1840 νοεμβρίου 5".

"Τη 15 9βριου 1841, Χοριο Κιλια του Δημο Περέας." Διαθήκη του Μάρκο Περπινιανι, όπου κληρονομεί στην εκκλησία κτήμα στο "Βορλοπό".

"Cuzzunara 7-8bre-1844", χορήγηση άδειας τέλεσης γάμου του Νικηφόρου Λ. Αρμάο από το Καρκάδο με Άννα Ι. Αρμάο από τα Κελλιά.

Κελλιά 2 Φεβρουαρίου 1845. Αιτηση τέλεσης γάμου με του Νικόλα Σκλάβο του Λορέντζου με τη Λουκία Φλιτζάνε (Fligiana) του Γεωργίου.

"Celia 15 Giunio 1845." Γάμος Ιωάννου Αρμάο του Μάρκου με την Ελένη Αρμάο του Ιακώβου.

5 Φεβρουαρίου 1847. Casus Summi Pontefici reservati in Bulla Caenae.

11 Αυγούστου 1847. Υπόθεση " χρυσού φορέματος (τούλι) διαφιλονικούμενου εκατέρωθεν από τα δυό χωριά" (Κελλιά και Κάτω Κλείσμα) 

14 Αυγούστου 1849. Διάφορες οδηγίες και αποφάσεις γραμμένες στα φραγκοχιώτικα από τον επίσκοπο Ζαλώνη

"Πολυτήριον, την 10 7βρίου 1849". "Στρομεντο του χωραφιού εις του Στεριότι από την Ανέζα ποτέ Ιακ. Αρμάου Αρφανού." Αγοραστής η εκκλησία των Κελλιών.

Κελλιά , 2 Ιανουαρίου 1853, αίτηση άδειας τέλεσης γάμου του Ιωάννη Κορίνθιο του Δανιήλ από το Κάτω Κλείσμα με την Κατερίνα Αρμάο του Νικολάου από τα Κελλιά.

Κελλιά, 1 Φεβρουαρίου 1853. Αίτηση για ευλογία γάμου του Ιωάννη Αρμάο του Γιαννούλη από το Κάτω Κλείσμα με την Ανέζα Στεριώτη του Γεωργίου απ΄τα Κελλιά.

Κελλιά, 6 Φεβρουαρίου 1853. Αίτηση άδειας τέλεσης γάμου του Γιαννουλάκη Αρμάο του Ζανή με την Ράμελλα Αρμάο του Στέφανου.

Οκτώβριος 1854. Κάβος Αγίων Αναργύρων.

Κελλιά, 1 9βρίου 1854 αίτηση άδειας τέλεσης γάμου του Γεωργίου Νικ. Σκλάβο από το Καρκάδο με την Μαρία Ι. Φώσκολο από τα Κελλιά.

1854. Κληρονομικά του Μάρκο Περπινιά.

7 Νοεμβριου 1855-10 Νοεμβρίου 1857. Προσφορές (έσοδα) και έξοδα για την εκκλησία των Κελλιών. Αγορά κτήματος στο Misonisi.

1856, 10 Αυγούστου, ημέρα Παρασκευή πμ Συμβολαιογράφος Αντώνιος Αρμάος, στη Κώμη. "δωροδηλόσεως" της Ανέζας "χήρα του ποτέ Γεωργίου Σκληρέ" κτήμα στο Καρκάδο προς την "θηγατέρα των Ερινούλα σύζιγος Δομένικο Αβραάμ".

"Αντιγραφο της Διαθίκις της Αγοστίνας απε Κελιά". 9 Ιουλίου 1859. Κόρη Στεφάνου Αρμάο. Κληρονομεί στην εκκλησία του Αγίου Ζαχαρία κτήμα με υποχρέωση μιας λειτουργίας.

12 Σεπτεμβρίου 1862. Αποτέλεσμα από την ποιμαντορική επίσκεψη.

ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΕΛΗΕΣ..;

Απ΄ότι βλέπω το ελαιοτριβείο πάει καλά, πράγμα που με χαροποιεί ιδιαίτερα, να μην πηγαίνει δηλαδή χαμένος κόπος και τόπος. 
Εληές δεν περισσέψανε καθόλου; Εσείς που μαζέψατε εληές τις πήγατε όλες για λάδι; Γιατί έλεγα πως αν σας είχαν περισσέψει εληές να τις φτιάχνατε επιτραπέζιες. Ξέρετε, από ‘κείνες που συνοδεύουν το κρασί και το ρακί με τον καλύτερο τρόπο. Άντε, κόψτε και μια φέτα τυράκι κι’ άλλη μια φέτα λούζα για να συμπληρώσετε, εληά όμως δεν μπορεί να λείπει. 
Για εμάς που μένουμε στην τσιμεντούπολη υπάρχει η λαϊκή αγορά όπου οι τιμές των «άφτιαχτων» εληών δεν περνάνε τα 2 € το κιλό. 

Προτιμήστε εληές Αμφίσσης ή Καλαμών. Θα χρειαστείτε και καμπόσο χοντρό αλάτι και λίγο λάδι για το τέλος.

Πάμε λοιπόν. πρώτα ξεπλένουμε τις εληές καλά, να φύγουν χώματα, φύλλα και άλλα υπολείμματα.

Στην συνέχεια τις βάζουμε σε μια μεγάλη λεκάνη και τις αλατίζουμε καλά-καλά με χοντρό αλάτι. 

Ο σκοπός είναι να πάει παντού το αλάτι και να τραβήξει τα υγρά από τις εληές μαζί με όλες τις ουσίες που πικρίζουν την εληά. Ουσιαστικά αυτό που λέμε ότι το αλάτι τις «ψήνει» είναι σωστό, μιάς και το αλάτι αφυδατώνει την εληά όπως συμβαίνει όταν ψήνουμε ένα τρόφιμο. 

Αφού λοιπόν σιγουρευτούμε ότι αλατιστήκανε καλά, τις κλείνουμε σε μια πλαστική σακκούλα (εδώ λαμβάνει χώρα και μια μικρή ζύμωση) και τις πετρώνουμε με μια μεγάλη πέτρα ή με κάτι τόσο βαρύ, ώστε να πιέσει τις εληές να βγάλουν τα υγρά τους.

Αφήνουμε τις εληές να συνέλθουν απ΄την ταλαιπωρία για πέντε με έξη μέρες, μετά τις ξεπετρώνουμε, τις τινάζουμε καλά-καλά να φύγει το πολύ αλάτι και τις λαδώνουμε, δεν είναι ανάγκη να είναι πλημμυρισμένες στο λάδι.

Έτοιμες.

Η διαδικασία μπορεί να γίνει και με άλλα είδη εληών, αλλά, αν η εληά έχει σκληρή σάρκα θα χρειαστεί χαράκωμα. 
Διόλου δύσκολη διαδικασία, λίγο βαρετή, θα μαυρίσουν και λίγο τα δάχτυλα κι’ αυτό είναι όλο.

Ξέχασα τη ρίγανη, μπόλικη, μπόλικη με όλες τις ευεργετικές της ιδιότητες που έχει ωμή.

ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ ΣΤΑ ΚΕΛΛΙΑ

Κι΄όπως το καλοκαιράκι είχε αρχίσει να κάνει τα χέρια χωνί και να ρωτάει από μακρυά «Πότε παίρνεις άδειαααααα;» μια εικόνα ήρθε στο μυαλό μου από πολύ παλιά.

Φτάνει το μεσημεριανό λεωφορείο στα Κελλιά, ναι, εκείνο με τη μηχανή δίπλα στον οδηγό που από τη μια μ΄άρεσε που μ΄έβαζε να καθομαι εκεί ο οδηγός κι΄από την άλλη άναβα ολόκληρος από τη ζέστη της μηχανής. 

Φτάνει το λεωφορείο, λοιπόν, μέσα στη σκόνη του χωματόδρομου απ΄τον Καρκάδο μέχρι το κάτω τέρμα των Κελλιών και η γιαγιά μου η Κατερίνα με κατεβάζει στο πρώτο μαγαζί που συναντούσε όποιος έφτανε στα Κελλιά, στη Μπύρα. 
Χοιρινό λεμονάτο με μια απίστευτη σάλτσα, με πατάτες στην κατσαρόλα κομμένες με εκείνο το πριονωτό μαχαίρι, που μέχρι σήμερα είμαι σίγουρος πως ήταν υπεύθυνο για την μοναδική τους νοστιμιά.

Η Μπύρα, λοιπόν, του Μπέη με την κυρα-Αντώνια στην κουζίνα, που κάθε Κυριακή απόγευμα στις γιορτές είχε "παιχνίδια". Τί ήταν τα παιχνίδια; Τα όργανα, η ορχήστρα που έπαιζε νησιώτικα και φοξ ανγκλέ, μπάλους και συρτά και κάθονταν τα παιδιά στο πεζουλάκι από πάνω κι ακούγανε.

Πάμε τώρα απ΄την Καρβαζή πιό πάνω, όχι απ΄το λιοτρίβι, απ΄την άλλη, τη μεγάλη ανηφόρα του Σχολείου.

Άλλο καφενείο εδώ, του Μωυσή και της Γιακουμίνας. 
Πόσα γλέντια με τον Αρκαδή και όταν ήταν ψηλά κι ανέβαινες σκάλες, αλλά, και αργότερα όταν κατέβηκε χαμηλά, με τις απίστευτες καλαμένιες δημιουργίες του Μωυσή, που διακοσμούσαν το χώρο (ελπίζω κάπου να τις έχει φυλαγμένες και κάποια στιγμή κάποιος να τον κυνηγήσει να κάνει μια μικρή έκθεση).

Τότε δεν υπήρχαν "κομπανίες" και CD και πάντα κάποιος (συνήθως ο συχωρεμένος ο Νίκος ο Αλαγκόνης) έγραφε σε κασέτα το πανηγύρι για να τόχουμε και να το ακούμε σε επόμενα γλέντια.
Αλήθεια, έχει κανείς καμμιά από εκείνες τις κασέτες;

Πάμε μετά μέχρι τον καφενέ της Ματίνας και του Αντώνη του Στεργιώτη (Ζαϊα).

"Δίπλα ήταν του κουνιάδου του, του Αβραάμ του Στεργιώτη το καφενείο.

 

Δυό στροφές πιό πάνω ήταν του Μάρκου ο καφενές (που τον είχε και το '49-'50 ο παππούς μου ο Ζάννες ο Αρμάος). 

Δίπλα στο καφενείο ήταν ένα δωμάτιο και τόχε μαγαζί ο Γιωσήφ  ο Φχάσας (φχάσες ήταν τα πρόσφορα, παραφθορά της ιταλικής focaccia), που πούλαγε πανιά και υφάσματα, είχε σκάλες και ανέβαινες επάνω. 
Η αυλή ήταν μεγάλη, μην την βλέπεις τώρα, βγαίναμε και χορεύαμε τότε. Ωραίο καφενείο, άμα καλοκαίριαζε και γλύκαινε ο καιρός τα βράδυα έβγαζε και τραπεζάκια έξω από της Αγίας Δωρεάς και μετά.

Απέναντι ακριβώς ήταν του Μαγιέ στην καμάρα και μαζευόταν οι ηλικιωμένοι επειδή ήταν ζεστό καφενείο με ξύλινο πάτωμα, με σανίδια. Άμα γύρισαν απ' την πόλη φέρανε και μια γεννήτρια για ρεύμα, που δούλευε με τον αέρα. Έναν θόρυβο που έκανε, άλλο πράγμα! (ακόμη και σήμερα έχει μείνει μάρτυρας του γεγονότος η βάση της γεννήτριας αυτής, όπου εκεί στηρίζεται πλέον η κεραία της τηλεόρασης).

Μετά που το πήρε ο Νίκος ο Μαγιές το αξιοποίησε, τόκανε μπακάλικο, έβαλε μπακαλιαράκια κι' ένα σωρό μεζεδάκια.

Δέκα βήματα πιό πάνω ήταν ο καφενές του Λάνη (Αντώνης Αρμάος) και της τσατσα-Αργυρώς. 
Είχε απ'όλα: καφενείο, μπακάλικο και μετέπειτα τηλεφωνικό κέντρο, το δεύτερο τηλέφωνο του χωριού (το πρώτο τηλέφωνο ήταν στο σπίτι του Νίκου του Ζαρμπάνη όταν ο παππουλής του ήταν γραμματέας). 
Θαμώνες του καφενείου ο μπάρμπα-Αντώνιος ο Κουκουλάς, ο Καραβανάς, ο γερο-Πετρής, ο Κώστας ο γανωτζής, ο μπαρμπα-Νικολάκης του μπάρμπα-Τζώρτζη ο μπαμπάς.

Προτελευταίο καφενείο του χωριού ήταν του Στούκα, που είχε πρόβλημα με τα πόδια του και περπάταγε με μπαστουνάκια, και πήγαινε όλη η νεολαία στο μαγαζί για να τον στηρίξει.

Αργότερα έκανε και η Μαριέττα η Κουλουρίδινα το Πανόραμα μα δεν το κράτησε πολύ.

Και το τελευταίο καφενείο ήταν του Ματαίου του Σίγκιρη, γιού του Μάρκου. Εκεί είχαν φέρει και το πρώτο ραδιόφωνο στο χωριό, ένα μεγάλο ραδιόφωνο και πήγαινε ο κόσμος ν΄ακούσει.

Αυτός έφυγε όταν φεύγανε για δουλειές στην Αθήνα και εκεί πέθανε σε φωτιά από μαγκαλάκι σε ένα μεγάλο κρύο..."


Τέλος της καταγραφής, χαίρεται.

ΤΟ ΜΑΝΤΑΛΟ ΤΗΣ ΠΡΟΓΙΑΓΙΑΣ ΜΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΔΙΠΛΑ ΜΑΝΤΡΑ...

Πιό πολύ απ΄όλα φοβάμαι την απώλεια της μνήμης.
Δεν μιλάω για την δική μου, την προσωπική μου μνήμη, που κάποια στιγμή θα βαρύνει έτσι κι΄ αλλιώς.

Λέω για την Συλλογική Μνήμη, που είναι απαραίτητο συστατικό, έστω και κρυφό, του αύριο που έρχεται.

Μαζεύω παληά χαρτιά, εφημερίδες του ’50, ξύλινες κουτάλες σπασμένες, τεράστια καρφιά και κομμάτια ξύλου από παληά σπίτια, 

...ξεχαρβαλωμένες κλειδαριές,

...ένα διαλυμένο σκαμνί από κάποιο γκρεμισμένο κατοικιό, 

 ...ένα μπουκαλάκι από άρωμα από ένα φαρμακείο που δεν υπάρχει πιά, μπουκάλια από ποτά που δεν υπάρχουν πιά.

Και απλώς, προσπαθώ να βρω επάνω τους τα ίχνη των ανθρώπων, την φθορά από την καθημερινή χρήση, να εντοπίσω το πώς και το γιατί ενός ασυνήθιστου σχήματος, 

μα πιό πολύ, προσπαθώ να αναπαραστήσω μέσα μου την εποχή, να την ανασυνθέσω ταιριάζοντας μικρές ιστορίες, αφηγήσεις, ακούσματα, αυτά τα ίδια τα αντικείμενα, σκόρπια διαβάσματα.

"Ποιός ο λόγος", θα πει κανείς.
Δεν εξηγιέται ο λόγος.
Θάλεγα πως είναι, σε μικρότερη ασφαλώς κλίμακα, σαν να ανεβαίνεις στην Ακρόπολη. 

 

Δεν εξηγείται το τί σε μαγεύει σ’ αυτήν την επαφή και είναι πολύ πέρα από το νόημα αυτής της ανάρτησης το να αναλύσουμε τα δέκα μάρμαρα και το νόημά τους.

Καιρό τώρα, λοιπόν, η μάνα μου, κάθε φορά που πέρναγε έξω απ΄το σπίτι της γιαγιάς της τής Αντέλας, έδινε μιά στο μάνταλο της πόρτας του ερειπωμένου σπιτιού.  

«Ακούω τον ήχο και σκέφτομαι», μου είπε, «πόσα χρόνια ανεβοκατεβαίναμε και πατάγαμε αυτό το μάνταλο. Μετά σκέφτομαι πόσοι τόχουν πιάσει αυτό το χερούλι... Η γιαγιά μου, ο παππούς μου ο Λορέντζος, ο θείος μου ο Αντώνιος και ποιός ξέρει και ποιοί άλλοι ακόμη...»

Είπα τότε πως το ζεμπερέκι (το μάνταλο δηλαδή μαζί με το πόμολο) της προγιαγιάς μου της Αντέλας έχει στα μάτια τής μάνας μου μιάν άλλη αξία. 

Είναι ένα ταξίδι στην παιδική ηλικία, είναι μια νοερή καλημέρα σ’ όσους φύγαν, είναι ένας ήχος που θα κάναμε τα πάντα για να έφτανε μέχρι πίσω, μέχρις εκείνα τα χρόνια, να μπορούσε ακόμη-ακόμη να τον άκουγε και ΄κείνη η ίδια μικρή. 

Κι΄έπειτα ταιριάζω αυτή την σκέψη με τη ματιά μου όταν κυττάζω με δέος τις Τηνιακές μάντρες και τις ξερολιθιές. Πάντα το μάτι μου πάει στην κάτω-κάτω σειρά.

Η πρώτη μου σκέψη πάει σε ‘κείνον που έβαλε την πρώτη πέτρα κι΄έπειτα ακολούθησαν οι άλλες. 

 Η δική μου «Ακρόπολη» της Τήνου είναι αυτές οι μάντρες, αυτά τα κατοικιά και τα καταστέγια, αυτές οι ξερολιθιές και οι τεράστιοι μονόλιθοι στα ορεινά του νησιού.

Ο μόχθος των ανθρώπων, η τέχνη τους, που σαν υπέροχη πατίνα είχε αποτεθεί στα γονίδιά τους, η φροντίδα για ν' αντέξουν όλα αυτά για όσο γίνεται περισσότερο και τέλος, η αδυναμία μας σήμερα να επαναλάβουμε κάτι παρόμοιο σε μεγέθος και σημασία.

Γι΄αυτό, το μάνταλο της προγιαγιάς μου της Αντέλας και η παραδίπλα μάντρα έχουν την ίδια τεράστια αξία: κουβαλάνε πάνω τους το νησί, μας φέρνουν σε επαφή (έστω και ασυνείδητη), με την ιστορία του τόπου μας.

Κατά κάποιον τρόπο, μας δείχνουν τον δρόμο για το πώς οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε το νησί: με τα μάτια στο μέλλον, με την καρδιά στο παρελθόν, με την ψυχή στο τώρα.

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΙΚΑΕΛ ΣΤΟΝ ΓΚΝΤΑ

«Φύγε, φύγε! Πέτα το πινέλο στο νέφτι και φύγε γρήγορα, πριν πέσει ο Ήλιος! Δε θα προλάβεις το Φώς!»

«Παράτα με κάτω! Λες εγώ δε θέλω να πάω; Μα δε προλαβαίνω... Την άλλη φορά...»

«Δεν υπάρχει άλλη φορά! Την άλλη φορά ο Ήλιος θα γέρνει απ΄αλλού. Και στο κάτω-κάτω την άλλη φορά κάμε αλλού τη βόλτα σου!»

«Σταμάτα να μιλάς! Θα στεγνώσει η μπογιά, θα πάρει ο αέρας τα χαρτόνια, θα μυρίσει νέφτι ο κόσμος όλος... Κι΄ύστερα, δεν έχω φτιάξει ούτε σακκίδιο, ούτε παπούτσια έφερα κατάλληλα, ούτε η μηχανή δεν θα βγάλει καλές φωτογραφίες τέτοια ώρα! 

Κι΄έπειτα, τί να τους δείξω δηλαδή..;

Περνάνε κάθε μέρα από εκεί για την Αγία Μαρίνα, δεν τα βλέπουν;

Μπορεί κάπου να χάνεται η λεπτομέρεια απ το κρυμμένο κατ'κιό με τ΄αγρέλι ακουμπιστά, μα δεν ξέρω... Έχει νόημα τώρα πιά..;

Ή λίγους μοναχά νοιάζει το πατητήρι με το αποδωχάρι...

 ... και το πέτρινο τραπέζι..

...με τις θυρίδες παραδίπλα και την καρβ’νοστιά..;

Τί να τους δείξω..; 
Βράχια στο φόντο τ’ ουρανού; 

Όσο τα κυττάς τόσο σε σαλεύουν, τόσο τα μάτια σου ψάχνουν να ερμηνέψουν τα σχήματα σε γνωστές μορφές θεών, δαιμόνων, στοιχειών... Αρέσουν λες σε κανέναν..;

Τί να τους δείξω..; 

 

Τ΄όμορφο, καστρωμένο χωραφάκι που έχει χρόνια να δεί ψυχή ανθρώπου όσο κι΄αν στέκει με την πρωτινή του αξιοπρέπεια; Ποιόν ενδιαφέρει... Κανέναν.

Μου λες, "άσε τα πινέλα και τα καρφώματα και τρέχα στο βουνό". Να τρέξω. Μα πάλι δε θα χορτάσω, πάλι λίγο θάναι, πάλι δε θα φτάνει μια χούφτα Τήνο να καλύψει το μέσα κενό που σκάβει το τσιμέντο.

Άσε... Θα μείνω εδώ. 
Δε θα δω τον Άγιο Μικαέλ στον Γκντά να προβάλλει λίγο το λίγο πίσω απ΄την κορφή...

... και για μιάς να καμαρώνει στα ολόλευκα στο τελευταίο Φως.

Ούτε θα με φοβερίσει απ΄το βάθος της εκκλησιάς ο Άγιος με την υψωμένη σπάθα... 

Άστον στην ησυχία του κι΄Αυτόν. 
Κάτι ξέρει που δεν ξέρω για μια παληά τοιχογραφία στο πλευρό του τοίχου. 

Ξέρει ακόμα, για το αν είναι τάφοι αυτοί οι δύο στο πλάι της εκκλησιάς και αν ναι, τί καλό πρέπει νάχεις κάμει για να σ΄αφήσουν να ταφείς στην μέση αυτού του Παραδείσου...

Είναι καλύτερα να μείνω εδώ, να κάμω χρήση της δικαιολογίας της δουλειάς και να μην βρω τον χρόνο για δέκα βήματα παραπέρα όπου φαντάζομαι να στέκει ένας περιστεριώνας, 

...άκου τώρα, με παραξενιά μοναδική, με ένα κατοικιό κολλημένο απάνω του...

...και μια καυκάλα σαν αγγελόφτερο στό να του πλευρό!

Άσε... Θα μείνω εδώ να μην έχω κιόλα να θαυμάζω τα στολίδια του,

...με εκείνη την αδέξια ματιά που δεν ξέρει που να αποθέσει για λίγο παραπάνω τον χρόνο που τής αναλογεί.

Τρομάζω κιόλα... 

Τρομάζω με ‘κείνο τον ουρανό που ανελέητα με κυττάει μέσα από τη γκρεμισμένη οροφή και θέλω να φεύγω εγώ, να μη βλέπω το νησί να φεύγει πρώτο. Δεν πάω σού λέω... Θα κάτσω εδώ να πηγαινοσέρνω το πινέλο πάνω στα φθαρμένα ξύλα.

Γιατί άμα φεύγω από ΄κει, μπορεί να πάρω τη ρεματιά για να γυρίσω πίσω κι΄είναι κάτι  καυκάλες σα σπίτια άδεια, 

...που μοιάζουν να με κατηγορούν για όλα 
και ‘μένα δε μ΄αρέσει να φταίω...

Και νάξερες πόσο φταίω που μπορώ και βλέπω τον Οκτωβριάτικο ουρανό με τούτα τα όμορφα κουρελάκια του...

...την ώρα που ο γιός μου πίσω στην πόλη καταλαβαίνει τί ώρα είναι απ΄ την εκπομπή που παίζει η τηλεόραση...»