ΤΑ ΜΑΝΤΕΜΙΑ ΣΤΙΣ ΑΓΙΕΣ και κάτι άξαχες παραδίπλα...

"Ο χυτοσίδηρος (κοινώς μαντέμι) είναι κράμα σιδήρου με άνθρακα σε περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 2,1% κατά βάρος. Οι χυτοσίδηροι είναι εύθραυστοι σε σύγκριση με τον χάλυβα, αλλά παρουσιάζουν πιο καλή αντίσταση στην τριβή και την διάβρωση."

Αυτά γράφει η μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια για το μαντέμι και τί στην ευχή έχει να κάνει το μαντέμι, θα σκεφτείτε εσείς, σε ένα blog που αφορά την Τήνο...
Είχε η Τήνος ποτέ χαλυβουργία;  
Όχι, βέβαια...
Έχει όμως μια περιοχή εκεί στις Αγιές, που παληά λεγόταν "Στα μαντέμια"...

Και ο Νικόλας ο Ζαρμπάνης, Κελλιανός απ΄τους παληούς, δεν σταματάει να θυμάται με απίστευτη ακρίβεια ονόματα, τοποθεσίες, επαγγέλματα, διαδρομές και ό,τι βάλει ο νους σου, αρκεί να κάνεις την κατάλληλη ερώτηση.

Ένα ζεστό πρωινό λοιπόν, ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτήν την πολύ μικρή διαδρομή από τους Μύλους μέχρι τις Αγιές...
 

...που δεν παύουν να είναι ήμερες και καλοφυτεμένες, μια ανέλπιστη λωρίδα όασης εκεί πάνω από τα Ρέντια.

Εκεί, λοιπόν, κάπου γύρω στο 1940 με 1955 ίσως και πιό μετά, βγάζανε μαντεμόπετρες. 

Και μιάς και το μαντέμι δεν εξορύσσεται, αλλά, συντίθεται βιομηχανικά, προφανώς, βγάζανε πέτρες πλούσιες σε σίδηρο. 

Μα θα έχω περάσει από 'κείνο το σημείο δεκάδες φορές και είχα απορήσει για την διαφορά στο χρώμα που είχαν μερικές στοίβες από πέτρες, χωρίς να έχω όμως και κάποια εξήγηση για το πώς βρέθηκαν εκεί.

 Υπήρχαν, λοιπόν, τρία "πηγάδια" εξόρυξης τα οποία κανείς δεν θυμάται με ακρίβεια για πόσον καιρό δούλεψαν.

Σήμερα ότι έχει απομείνει από την δραστηριότητα αυτήν...

 ...είναι δύο τρύπες παραγεμισμένες με μπάζα...

...και μια τρίτη λίγο χαμηλότερα, που αν είναι κάποιος λίγο παρατηρητικός, θα απορήσει για το πώς γίνεται να έρχεται η κορυφή μιας μεγάλης συκιάς ίσα με το χωράφι!

 Όσο για υπολείμματα της εξόρυξης, είναι γεμάτος ο τόπος από πέτρες με ίχνη σιδήρου και εντελώς διαφορετική κοψιά από τις άλλες τριγύρω (και άλλον ήχο για όποιον κάνει τον κόπο να τις χτυπήσει μεταξύ τους).

Ο Νίκος ο Μαγές, που μας κέρασε μετά ένα πρωινό τονωτικό ρακάκι, θυμήθηκε ότι, στις αρχές της εξόρυξης είχαν βρεθεί και ελάχιστα ίχνη χρυσού, ασύμφορα όμως σε σχέση με τον κόπο. Πιθανόν, όμως, αυτό να είναι και κάποιος τοπικός μύθος. 
Κανένας, όμως, δεν θυμάται το όνομα της εταιρείας που εκμεταλλευόταν τα πετρώματα, εκτός από την λεπτομέρεια ότι ανάμεσα στους "διευθυντές" ήταν κι΄ ένας Γάλλος.

Η μια κουβέντα φέρνει την άλλη κι' απ΄ τα μαντέμια πάμε στους άξαχες...

...που δεν υπάρχει γωνιά της Τήνου χωρίς αυτές τις ολόφωτες φεγγαρόπετρες...

 ...που τις μάζευαν και τις πούλαγαν στην Αθήνα, στην μεγάλη μάνα που όλα τα κατασπάραξε και όλους μας τάισε, για τί πράγμα ακριβώς λέτε;

Πάμε στην μεγάλη εγκυκλοπαίδεια πάλι για να επαληθεύσουμε

τα λεγόμενα του κυρίου Ζαρμπάνη:

"Το κοινό γυαλί παρασκευάζεται με σύντηξη χαλαζιακής άμμου, ανθρακικού νατρίου, οξειδίου του καλίου και ανθρακικού ασβεστίου (κοινώς ασβεστόλιθου), ανθρακικού μαγνησίου και οξειδίου του αργιλίου"

Οι άξαχες, λοιπόν είναι πολύ πλούσιοι σε ασβεστόλιθο (ασβεστίτη) και τους αγόραζαν οι υαλοβιομηχανίες!

Για το τέλος άφησα μερικούς άξαχες με φόντο πέρα στο βάθος την περιοχή «στις Κολώνες» απ΄όπου βγήκαν, τι άλλο, οι κολώνες του Ναού του Αγίου Ζαχαρία και που την μία μάλιστα, «Κύλα-κύλα την ήφεραν οι γυναίκες ως τα Κελλιά!»

Κλείνω λέγοντας πως, μετά από αυτήν μου την "ανακάλυψη" έτυχε να μιλήσω για τα μαντέμια με αρκετούς άλλους Κελλιανούς. Λοιπόν, ΟΛΟΙ ήξεραν για τα μαντέμια και κανένας δεν θεωρούσε πως ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής ιστορίας!

Δεν έχω τον τρόπο ούτε και τον χρόνο που χρειάζεται μια τέτοια έρευνα, λέω όμως πως αν ξέρετε κάτι ή έχετε κάποιον που γνωρίζει και θυμάται τέτοιου είδους πληροφορίες, βάλτε τον να σας τα πεί, καταγράψτε τα ή ακόμη καλύτερα, ηχογραφείστε τα γιατί, κακά τα ψέματα, σε λίγο καιρό και αυτή ακόμη η ντοπιολαλιά μας, με όλη αυτήν την μουσικότητα και το μοναδικό ηχόχρωμα θα έχει χαθεί.

ΓΑΛΑ ΚΙ΄ΟΠΟΙΟΝ ΠΑΡΕΙ Η ΜΠΑΛΑ!!!

Λοιπόν, σήμερα θα μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις μου σχετικά με δύο απλά οικονομικά μεγέθη σε τρεις χώρες της ευρωζώνης: το ύψος των μισθών και τις τιμές του γάλακτος.

Πάμε να δούμε λοιπόν το ύψος του κατώτερου μισθού στο Λουξεμβούργο και στην Σλοβενία σε σχέση με τον κατώτερο μισθό στην Ελλάδα. 

Λίγη υπομονή και θα δείτε γιατί διάλεξα αυτές τις χώρες...

Ένας Λουξεμβουργιανός, λοιπόν, αμείβεται με κατώτερο μισθό 1.923 ΕΥΡΩ  τον μήνα ενώ ένας Σλοβένος αμείβεται με 791 και ένας Έλληνας με 684. 

Οι αντίστοιχοι μέσοι μισθοί σ΄ αυτές τις χώρες είναι 3.189 (Λουξ/γο), 1.044 (Σλοβενία), και 818 ΕΥΡΩ (Ελλάδα).

Συνεπάγεται λοιπόν, ότι, εάν ένα προϊόν παράγεται και στις τρεις αυτές χώρες, θα πετυχαίνει την χαμηλότερη τιμή στην χώρα με τον χαμηλότερο μισθό. 

Ή θα πετυχαίνει την χαμηλότερη τιμή στην χώρα που το προϊόν είναι σε αφθονία, εκεί όπου πλεονάζει, δηλαδή. 

Και θα είναι ακριβό εκεί που είναι δυσεύρετο. 

Οι τρεις αυτές χώρες παρήγαγαν το 2013 τις παρακάτω ποσότητες:

ΕΛΛΑΔΑ: 731.000 τόνοι

ΣΛΟΒΕΝΙΑ: 596.000 τόνοι

ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ: 296.000 τόνοι

 Από τις χώρες αυτές λοιπόν η Ελλάδα έχει την μεγαλύτερη παραγωγή σε γάλα, δεκτόν; Δεκτόν. Και για τις ανάγκες της χρειάζεται να εισάγει περίπου και  800.000 τόνους επιπλέον.

Και από τα στοιχεία φαίνεται ότι, έχουμε και τους χαμηλότερους συγκριτικά μισθούς τόσο μέσους όσο και κατώτερους, σωστόν; Σωστόν. 

Πώς γίνεται τότε, ωρέ παιδιά της μεγάλης κλεφτομάνας, να πηγαίνω το καλοκαίρι στο σουπερμερκάτο και να βρίσκω γάλα Σλοβενίας και γάλα Λουξεμβούργου ΦΤΗΝΟΤΕΡΑ από το ελληνικό γάλα και μάλιστα και από το ντόπιο;;;;;;;;; 

Ξέρετε τι κάναμε το καλοκαίρι; Αγοράζαμε Τηνιακό γάλα για να πίνει το παιδί και ξένο γάλα για να φτιάχνουμε κανένα γλυκό! 

Δεν έχει να κάνει με το ποιο μαγαζί πούλαγε ποιο γάλα σε ποια περίοδο και σε ποιο ράφι. Γιατί όπως εγώ κυττάω την τσέπη μου και με βάση αυτήν αποφασίζω τί θα ψωνίσω, έτσι και εκείνοι κυττάνε την δική τους και αποφασίζουν τί θα πουλήσουν.

Τα πράγματα είναι απλά: κάποιοι μας δουλεύουν ΕΙΔΙΚΑ με το γάλα.  

Ειδικά με εκείνο το προϊόν που απαιτείται να είναι ντόπιο για να πιστοποιώ τα τυριά μου! 

Πώς περισσεύει γάλα στο Λουξεμβούργο που παράγει λιγότερο από εμένα, έχοντας τους υψηλότερους μισθούς στην ευρωπαϊκή ένωση και μου το δίνει σε χαμηλότερη τιμή απ΄το δικό μου;;; Πώς κάνει το ίδιο η Σλοβενία;;; 

Εκτός και αν οι χώρες αυτές ΔΙΑΚΙΝΟΥΝ το γάλα άλλων χωρών που έχουν πλεονάσματα γιατί ποτέ δεν κατέστρεψαν την ζωική τους παραγωγή. Ποιες χώρες δίνουν για επεξεργασία και διακίνηση το γάλα τους σε άλλες χώρες; Ψάξτε να τις βρείτε ανάμεσα στις χώρες που έχουν την μεγαλύτερη παραγωγή αγελαδινού κρέατος.

Άντε τώρα Τυροκομείο της Τήνου τρέχα και ψάξε και βρες γάλα για να φτιάξεις τα τυράκια σου. 

Άντε και βρες απάντηση όταν σε ρωτάνε γιατί δεν μπορείς να πουλήσεις φτηνότερα το ντόπιο γάλα από τους Λουξεμβούργιους ή τους Σλοβένους.

Δεν είναι για πολλά νούμερα και ψάξιμο. 

Απλώς, εκείνοι θα πουλάνε γάλα σε τιμές που θα ισοπεδώνουν την εγχώρια αγορά και εμείς θα περιμένουμε πότε θα χάσουμε την μάχη της φέτας και την μάχη των πιστοποιημένων προϊόντων μας. Θυμάστε την υπόθεση του καρτέλ γάλακτος; Την θυμάστε. 

Που κατέληξε; Όπου και η έρευνα για τα υποβρύχια και για  την Siemens και όλα τα άλλα.

 

ΒΑΘΕΙΑ ΤΑ ΝΕΡΑ, ΠΑΠΑ ΜΟΥ...

Πάτερ, σου γράφω με καθυστέρηση. 

Προτίμησα να καταλαγιάσει ο αχός της είδησης της χειροτονίας σου και μετά να σου πω τις σκέψεις μου ανοιχτά, από τον δικό μου μικρό, διαδικτυακό άμβωνα. 

Διάβασα βέβαια όλες τις αναφορές στην είδησή σου και χάρηκα που είσαι απ το χωριό μου. Ο γιός μου μάλιστα, κάνει παρέα με τον μικρότερο αδερφό σου.

Ασφαλώς και δεν είχα προσευχηθεί για σένα ούτε και για κανέναν άλλον για να αποκτήσει την θέληση να γίνει παπάς, ούτε και πρόκειται να το κάνω ποτέ στην ζωή μου.

Λέω πως οποιαδήποτε προσευχή στρέφεται στο να στρεβλώσει την άποψη και στο να επηρεάσει την ελεύθερη βούληση κάποιου άλλου έξω από εμάς τους ίδιους, σίγουρα, δεν είναι του θεού. 

Να σου πω κάτι, πάτερ, με κάθε ειλικρίνεια; 

Θαυμάζω την τόλμη σου στους καιρούς που ζούμε να διαλέξεις αυτό το μονοπάτι. Εύκολο ή δύσκολο δεν το ξέρω, βλέπω όμως την ευθύνη σου τεράστια σαν του γιατρού. 

Μην σκεφτείς εκείνο το "γιατρός των ψυχών", που λέγαμε παλιά για τους παπάδες, μην πέσεις στην παγίδα αυτής της απλουστευτικής και υπερφίαλης σκέψης. 

Είσαι η γέφυρα ενός άλλου τρόπου, που πρέπει να κάνει τα πάντα για να αντέξει ό,τι κι’ αν φέρει το σήμερα, γιατί το αύριο δεν τόχουμε σίγουρο ποτέ.

Σήμερα, λοιπόν, είναι τα νερά πολύ βαθειά , παπά μου. 

Και κρύα…

Κανένας δεν έχει βέβαια την απαίτηση να κολυμπήσεις πρώτος, αλλά τουλάχιστον θα πρέπει να ακολουθάς. 

Θα έλεγα πως είμαι ο πλέον ακατάλληλος για να εκφέρω γνώμη περί της εικόνας του ιδανικού εφημερίου. Δεν πάω στην εκκλησία μιας και δεν περιμένω κάτι απ΄αυτήν, δεν διαβάζω τις γραφές μιας και δεν βρίσκω κάτι ενδιαφέρον εκεί μέσα, δεν μ΄αρέσουν τα δόγματα μιας και τα βλέπω σαν μουμιοποιημένες σκέψεις.

Μπορώ να σου πω όμως, γιατί νομίζω πως αποτυγχάνουν οι περισσότεροι παπάδες λέγοντάς σου τι κατά την γνώμη μου ΔΕΝ χρειάζεται ένας ενορίτης σήμερα:

Δεν χρειάζεται έναν παπά που θα έρχεται στο χωριό για να κάνει μια λειτουργία, να πεί δυό πατερημά και ένα Αβε Μαρία, να κάνει μια βάφτιση ή μια εξόδιο ακολουθία και να φεύγει. Παπά-τουρίστα είχαμε στο παρελθόν και απλώς κάνουμε πως δεν τον θυμόμαστε, τέτοια ήταν η επιτυχία του.

Δεν χρειάζεται παπά-δασκαλάκο να του κουνάει το δάχτυλο σαν να μαλώνει μαθητές ή να του απαγγέλει εδάφια από τις γραφές. Καλώς ή κακώς, τα γραφόμενα του προφήτη Ιεζεκιήλ για τον λαό του Ισραήλ χιλιετίες πριν, λίγο νοιάζουν τον Έλληνα του 2015. Κι΄αν πεις για τον συμβολισμό (αν υπάρχει...), όλη η ζωή μας ένας συμβολισμός είναι.

Δεν χρειάζεται παπά-κατήγορο της ζωής του, που θα αποδίδει τα πάντα στο θέλημα του θεού και θα παραμένει αποστασιοποιημένος από την ουσία των προβλημάτων. 
Με αυτόν τον τρόπο, αυτό που λέμε θεό το κάνουμε να φαίνεται ακαταλαβίστικο, ανάλγητο, ανώριμο. Είναι καλύτερα να σκεφτόμαστε παρέα, να διερευνάμε απαντήσεις μαζί και μέσα σ΄αυτήν την διαδικασία να αναγνωρίζουμε την ουσία του θεού.

Δεν χρειάζεται παπά-τροχονόμο, που σε κάθε στιγμή και για κάθε πρόβλημα θα εκτρέπει την «κυκλοφορία» προς τον λόγο του θεού και την μια και μοναδική αλήθεια.
Έχει το διαδίκτυο "αλήθειες" να φαν κι' οι κότες...

Δεν χρειάζεται παπά-ερημίτη-αναχωρητή, που ο τρόπος ζωής του τον απομακρύνει από τους ενορίτες. 

Βλέπεις, πάτερ, πρέπει να διαβάσεις πίσω από τα γράμματα, πίσω απ΄ την πληροφορία και να πάρεις την κατανόηση να την κάνεις μια καλή κουβέντα, μια καλημέρα, έναν διάλογο που μέσα του θα τραβήξεις και τους ενορίτες. 
Ένα μεγάλο κομμάτι του καθημερινού θεού είναι η επικοινωνία, έτσι μου φαίνεται. 

Πηδάω από το ένα θέμα στο άλλο, μα είσαι νομίζω τυχερός εκεί που σου έλαχε να ασκείς τα καθήκοντά σου. 

Αρκεί να σηκώσεις τα μάτια σου στις πλαγιές, στα λαγκάδια, στη θάλασσα, στα έργα των ανθρώπων του τόπου, στις ξερολιθιές και τα καταστέγια, στο γαλάζιο και στα σύννεφα και ‘κει εύκολα να βρεις τον θεό για να τον δείξεις στους ενορίτες. 
Αν ο θεός έβαλε το χέρι του στα πάντα, τότες εκεί είναι, τριγύρω. 

Σκέφτομαι, παπά μου, πως από χίλιες προσευχές κι΄ άλλες τόσες ευχές, μεγαλύτερη αξία έχει το χέρι που τσαπίζει το χωράφι, που κλαδεύει και μπολιάζει το δέντρο, που σπέρνει τον σπόρο και μαζεύει τον καρπό και το γάλα, που φορτώνεται το καρίκι ή το καλάθι του ανήμπορου γείτονα και το ανεβάζει εκεί που πρέπει. 
Αυτός είναι για μένα ο καθημερινός θεός, που δεν έχει ανάγκη από γονυκλισίες και προσκυνήματα, από μεγάλες κουβέντες και κεφαλαίο γράμμα στην αρχή του ονόματός του. 

Συμμετοχή. Αυτό είναι το άλλο μεγάλο κομμάτι του καθημερινού θεού. Ο παπάς πρέπει να συμμετέχει. Να είναι πολιτικός χωρίς να είναι κομματικός, να είναι φίλαθλος χωρίς να είναι οπαδός, να είναι σκεπτόμενος χωρίς να είναι δογματικός. 

Ο παπάς οφείλει πρώτος να αμφισβητεί, λοιπόν. Να αμφισβητεί τα δεδομένα της πέτρινης καθημερινότητας όπως τά έχουμε αφήσει κι΄ έχουν συρθεί κάτω, να ρωτήσει και να ακούσει πρώτα και μετά να μιλήσει. 
Όλο αυτό φτιάχνει την κοινωνία, που αυτή η ίδια είναι η πρώτη εκκλησία (εκ+καλώ=έκκλητος, εκκλησία). 

Έξω, λοιπόν, από την κοινωνία ή χωρίς αυτήν, εκκλησία δεν υπάρχει. Φρόντισε, λοιπόν, πρώτα να σταθεί καλά η κοινωνία στα πόδια της, αυτή η μικρή, υπερπολύτιμη, τοπική κοινωνία και μετά από αυτήν θα ξεκινήσουν και η δημοκρατία και η παιδεία. 

Μιας και είπα παιδεία, μην κάνεις το λάθος να ανακατέψεις το νερό με το οινόπνευμα. Ούτε να ξεδιψάσεις θα μπορείς, ούτε φωτιά ν΄ανάψεις. 
Η θρησκεία με την παιδεία μάλλον στραβοκυττάζονται και δεν περπατάνε με ίδιο βήμα, μιας και η παιδεία και τα δόγματα απευθύνονται σε διαφορετικά μέρη της συνείδησης (ή της ψυχής, όπως θες πές το, μιας και δεν καταλαβαίνω πώς η ψυχή είναι διαφορετική από την συνείδηση).

Μην πάρεις όλα αυτά που σου γράφω σαν διδαχές. Δεν σου κουνάω το δάχτυλο.
Έχω όμως εδώ που μένω έναν παπά σε μια ενορία που ΔΕΝ παρακολουθώ και που καμμιά φορά βρισκόμαστε και μιλάμε  (Τηνιακός κι΄αυτός, σύμπτωση) και που όσην ώρα σου μιλάω αυτόν σου περιγράφω.

Αυτόν, που καταφέρνει και μαζεύει γύρω του όλους όσους χρειάζεται για να μπορεί να βοηθάει, να συνδράμει, να αλαφρώνει τους αναγκεμένους. Ξέρεις, ακόμη και οι μουσουλμάνοι της περιοχής μου συμμετέχουν στις εκκλήσεις του, μιας και  η βοήθεια του παπά αυτού θα φτάσει και σε άλλους μουσουλμάνους που τον έχουν ανάγκη και που ποτέ δεν τους ρώτησε αν είναι χριστιανοί ή όχι πριν τους βοηθήσει.

Τελευταίο, μα σημαντικό: ο παπάς που σου λέω, έχει απίστευτο χιούμορ, τρελλαίνεται για ανέκδοτα και για πλάκες και τον λατρεύουν τα παιδιά.

Καλό δρόμο.