Δέκα βήματα προς την ανάπτυξη

1. Φροντίζετε να δείχνετε ανήσυχοι, αλλά, όχι πανικόβλητοι
2. Φορτώστε τα λάθη στους προηγούμενους, αλλά, προσοχή!!!
    Φορτώστε τα στους αμέσως προηγούμενους και όχι γενικά στους προηγούμενους γιατί μόλις πριν
    από δύο εκλογικές αναμετρήσεις εσείς είσασταν  οι προηγούμενοι...
3. Πάρτε μέτρα, αλλά, πολλά έτσι ώστε,
    στην περίπτωση που χρειαστεί να αποσύρετε κάποια από αυτά,
    να απομείνουν αρκετά για να κάνετε  
    την δουλειά σας.
4. Ανακοινώστε περικοπές στα έξοδα του κράτους τις οποίες δεν θα κάνετε ποτέ,
    έτσι κι΄αλλιώς κανείς δεν μπορεί να σας ελέγξει.
5. Ποτό, τσιγάρο και αυτοκίνητο είναι λαϊκές κατακτήσεις, των οποίων το αυθύπαρκτο κανείς δεν θα
    αμφισβητήσει ποτέ. Φορολογήστε άφοβα. Η αύξηση της κατανάλωσης των συγκεκριμένων αγαθών θα
    θεωρηθεί πράξη αντίστασης στα φορομπηχτικά μέτρα των ξένων κέντρων λήψης αποφάσεων.
6. Πάρτε γρήγορα πίσω τα μέτρα που προκαλούν άμεσες αντιδράσεις. Όποιος πλήρωσε, πλήρωσε, του
    χρόνου θα σκεφτείτε άλλον τρόπο για να τα πάρετε με λιγώτερο θόρυβο.
7. Κάντε τους διεθνείς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς να πουν εκείνο που αν το πείτε εσείς, θα γίνει
    της τρελλής το πανηγύρι: περικοπές, μηδενικές αυξήσεις, φόροι, σκληρότερα μέτρα. Έτσι κι΄αλλιώς,
    εκείνοι θα φύγουν να πάνε σπίτι τους και , ως γνωστόν, οι κατάρες δεν περνούν ποτέ σύνορα. Για να
    γίνετε πιστευτότεροι, βάλτε τους να σας βρίσουν (ψεύτες, κλέφτες, ασυνεπείς, αναξιόπιστοι κ.λπ.) και
    πάρτε αμυντική στάση στεκόμενοι από την πλευρά του λαού, ξέρετε, εκείνων των ηλιθίων που σας
    κουνάνε τα σημαιάκια προεκλογικά για να σας αερίζουν τα αποτέτοια σας.
8. Πάρτε τηλέφωνο τον Ερντογάν και κανονίστε τρείς-τέσσερεις παραβιάσεις του εθνικού (φτου, κακά)
    εναέριου χώρου και βάλτε τα ΜΜΕ να ασχοληθούν με τα οκτάνια της βενζίνης που χρησιμοποιούν τα
    Τουρκικά αεροσκάφη και φτάνουν γρήγορα πάνω από τον Γαιδουρόβραχο.
    Στην περίπτωση που λείπει, χτυπήστε τηλεφωνάκι στον Γκρουέφσκι και πείτε του να ζητήσει την
    επέκταση των Σκοπίων έως τα Άνω Σέκλανα. Τα ΜΜΕ σ΄αυτήν την περίπτωση, να ασχοληθούν με την προκλητική ενέργεια του οίκου PRADA να ανοίξει μαγαζί στα Σκόπια.
9. Για περισσότερη στάχτη στα μάτια, την Καθαρά Δευτέρα στου Φιλοπάππου μοιράστε ΚΑΙ λουκούμια και εντάξτε την κίνηση αυτή στα πλαίσια της γενικώτερης πολιτικής για τα διακιώματα του πολίτη.
10.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ...

Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να γράψω...

Απλώς ότι, ανέκαθεν φοβόμουν τα μόνιμα πράγματα, αυτά που δεν αλλάζουν ή αλλάζουν με πολύ κόπο.

Ένιωθα πάντα μια ασφάλεια με τα μη-μόνιμα, με κατασκευές και αντικείμενα που κουβαλιούνται εύκολα, που αλλάζουν θέση, που κινούνται σαν ζωντανά στον χώρο.

Και που όταν έρθει η ώρα να φύγουν, λόγω υπερβολικής χρήσης και φυσιολογικής φθοράς, να φεύγουν χωρίς πάταγο, να φεύγουν διακριτικά και να γυρίζουν στα αρχικά τους συστατικά ήρεμα και απλά.

Βλέπω τα κατοικιά στην Τήνο, τις μάντρες, τα καταστέγια, τα πατητήρια, τα αλώνια.

Δεν κρίνω εδώ την τέχνη τους ή την μαστοριά και την απόλυτη ένταξη στον φυσικό χώρο και στο τοπίο. Προσπαθώ να τα παρατηρώ όπως αποχωρούν σιγά-σιγά, χρόνο με το χρόνο και γίνονται ξανά πέτρες, χώμα, λάσπη. Χωρίς καμμιά προσβολή του χώρου, εν δυνάμει έτοιμα για περαιτέρω χρήση εάν απαιτηθεί, χωρίς ίχνος, χωρίς αυτό που θεωρώ πραγματική κόλαση, την ύβρι προς τον τόπο.

Το τσιμέντο δεν είναι ένα τέτοιο υλικό.

Ο νεοέλληνας έχει μ ια ανεξάντλητη λατρεία προς το τσιμέντο. Όχι ανεξήγητα, αφού σηματοδότησε το πέρασμα στον «πολιτισμό», τη καθαριότητα, την οικονομία χρόνου, την προϋπόθεση μιας σχετικής ευμάρειας, την ανατροπή της διαδικασίας των παλαιών.

Δεν φεύγει το τσιμέντο ποτέ από τον χώρο. Παραμένει, αφού έχει πέσει με γδούπο και πάταγο, αφού έχει απαιτήσει ειδικά εργαλεία για τον θρυμματισμό του και δεν ξαναχρησιμοποιούνται τα άμορφα απομεινάρια του.

Το νησί φεύγει κάτω από χιλιάδες τόνους τσιμέντου. Μαζί του φεύγουν και οι έννοιες αν όχι του σεβασμού, τουλάχιστον της έστω και μιάς σκέψης για εκείνους που έρχονται και περιμένουν τον τόπο για να ζήσουν.

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ..., ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ..........

Άκου να σου πω...Θέλω εξοχικό.

Δεν το θέλω στην Λούτσα ή στο Λαγονήσι, το θέλω σε νησί.

Να πρέπει να μπεις σε καράβι για να πας, να φορτώνεις το SUV και να σε κυττάνε με ζήλεια, να ταξιδεύεις πρώτη θέση και να αγνοείς τη σαββούρα που ταξιδεύουν ο ένας πάνω στον άλλον.

Να βάζεις την γραμματέα να βρίσκει εισιτήρια και να νιώθεις εκείνη την ιδιαίτερη ηδονή όταν είναι όλα κλεισμένα και δυσκολεύεται, να νιώθεις πως πας κάπου που όλοι θέλουν αλλά δεν μπορούν.

Να είναι κοντά γιατί στην ουσία το σιχαίνομαι το καράβι.

Ναι, οι Κυκλάδες είναι καλά...έχουν και καλή συγκοινωνία...

Όχι όμως στις τρελλές τιμές που ζητάνε Παροναξία ή Μύκονο.

Έχεις κάτι σε πιό βολικό....;

Να μπορούμε να πάρουμε για εκατό και να χτίσουμε διακόσια....;

Να είναι όλοι στα πόδια μας για ό,τι ζητήσουμε...;

Να υπάρχει μια τοπική αυτοδιοίκηση σχετικά ελαστική και να μην πολυσκοτίζονται για διατηρητέα και παραδοσιακά...;

Να μπορούμε να βρούμε κάτι φτηνό κι΄αν χρειαστεί να ανοίξουμε κι΄έναν δρόμο, χωρίς όμως να μας σκοτίζει κανείς για το τοπίο και τις ιδιαίτερότητές του...;

Στην Τήνο....;

.............................................

Μα εκεί δεν είναι που πάνε μόνο για την Παναγία και πήζει ο τόπος στους γύφτους το Δεκαπενταύγουστο;

...........................................................

Ά, τί μου λες...

Πάνε εκεί όλοι αυτοί οι κοσμικοί...;

Έχει και πούδρα κουλτούρας και τέχνης...;

.................................................

Ποιοί είναι αυτοί που λες...

Ούτε Χαλεπά, ούτε Γύζη, ούτε Λύτρα, ούτε Καστοριάδη γνωρίζω....

Τους άλλους που είπες που βγαίνουν στην τηλεόραση, ναι τους ξέρω και μάλιστα καλά...

Λες να δούμε για κάτι στην Τήνο...

Άσε, θα βάλω τον Μηνά να ψάξει κι΄αν όλα πάνε καλά, σας βλέπω να μας έρχεστε το καλοκαίρι να σας φιλοξενήσουμε, νάχουμε να λέμε στις άλλες, να σκάσουν απ΄το κακό τους...

ΟΛΑ ΚΑΛΑ...;

Είναι εκεί...;
Είναι το νησί ακόμη στην θέση του...;
Υπάρχουν τα σκαλιά και τα χωράφια, το λιβάδι και το Δρακονήσι, η Πασάρα και η Χαλακιά...;

Εδώ στην πόλη όλα είναι στην θέση τους.

Ευτυχώς...

Τουλάχιστον, δείχνουν όλα καλά.
Ακόμη και αν αλλάζει το περιεχόμενο των μπουκαλόσπιτων,
των περικυκλωμένων από καθημερινό θάνατο και τετελεσμένη ανίατη ανία,
απ΄έξω δείχνουν εντάξει, δεν ανησυχώ, δεν φοβούμαι.

Είναι, ενίοτε, ουσιώδους σημασίας να μην φοβάσαι.

Μην οι γιορτές μάς θέτουν προ ανομολογήτων φόβων και ενδόμυχων συνειδητοποιήσεων του επαναλαμβανόμενου, καθημερινού μας θανάτου...;

Θα πρέπει, ίσως, να καταργηθούν, εάν επιθυμούμε την επανάσταση...

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΄89

προπαραμονή Χριστουγέννων του '89 / από Θεσσαλονίκη, όπου υπηρετούσα, προς Τήνο με τον ΑΝΕΜΟ, ένα καράβι που έκανε ένα απίστευτο δρομολόγιο μέχρι Ρόδο / παρέα με δεκαπέντε νταλικιέρηδες, επί συνόλου τριάντα επτά επιβατών / βλέπουμε ταινίες μέχρι τις μία το βράδυ / τους BLUES BROTHERS τους βλέπω μόνος μου / πέφτω στην παχειά, καινούργια, πεντακάθαρη μοκέτα του σαλονιού και κοιμάμαι μέχρι τις δέκα / παίρνω καφέ ζεστό σε μονό πλαστικό και βγαίνω στο κατάστρωμα / ψιλοβρέχει μ΄εκείνη την ανεπαίσθητη βροχή που δεν θες να φύγεις από μέσα της / γκρίζος ουρανός, χωρίς ορατότητα, αρυτίδωτη θάλασσα / λυπάμαι που δεν έχω κάποιον να το δούμε παρέα / φτάνουμε στο νησί γύρω στις τρείς / ταξί μέχρι το χωριό / μπαίνω στην ζεστή από την σόμπα κάμαρα, δεν ξέρουν τί ώρα φτάνω, πετάγονται πάνω, με ζεσταίνουν με τις αγκαλιές τους / σούπα κριθαράκι και σύγλινο / πέφτω και δεν με παίρνει ο ύπνος / στην εκκλησία και μετά στου Μωυσή για σουβλάκια, κάτω από Τσιτσάνη και Μητροπάνο / προς το σπίτι κάνει κρύο, να σε σπρώχνει να θες να γυρίσεις / το πρωί καφές ελληνικός με σπιτικά μπισκότα από την Μαρία την Γιαγκουλάκαινα / βόλτα στους Μύλους, τα χορτάρια νοτισμένα από την υγρασία / περνάνε οι μέρες με τραγούδια και σπεροκαθίσματα / στο πλατύ περβάζι του παραθύρου αναβοσβήνει με ΄κείνα τα παληά φωτάκια το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, το παληό, το φερμένο απ΄την Αθήνα /

έρχεται η μέρα να φύγω / με κατεβάζει στην Χώρα ο πατέρας μου / έχει απαγορευτικό μέχρι τις δώδεκα, μπαίνω στο καφενείο του Νατάλε, πριν τους Ταξιάρχες / ελληνικός διπλός στο γκαζάκι / μαρμάρινο τραπέζι, τα καθίσματα αντικριστά η μια σειρά προς την άλλη / ανοίγω δύο λευκές σελίδες και γράφω προς τον εαυτό μου / η πόρτα του καφενείου μισάνοιχτη / μπαίνουν δύο περιστέρια / όλοι ήρεμοι σαν να μην συνέβη τίποτε / "έλα, καλώς τα μου" , σκύβει τους βάζει σιταράκι κάτω από ένα τραπέζι / τρώνε, τσιμπολογάνε, γυρνάνε και φεύγουν / ποτέ δεν το ξανάζησα / δεν θυμάμαι το ταξίδι για Πειραιά / δεν θυμάμαι την επιστροφή στην Θεσσαλονίκη...

Ηθοποιός...

Βλέπω τα αμυγδαλωτά κουκιδάκια-καραβάκια στον χάρτη γύρω-τριγύρω στο νησί.

Μπαίνω στο site με τα πλοία, κάνω ένα ζούμ στον χάρτη και νομίζω πως έρχομαι πιό κοντά, πως με παίρνει λίγο-λιγουλάκι ο αέρας του νησιού.

Κοροϊδεύομαι και λέω πως θάθελα νάμαι εκεί τα Χριστούγεννα...

Η μισή αλήθεια είναι πως η πόλη είναι μια βαθεια, άπατη χαβούζα, με πολύ ψηλό τοιχείο που δεν φτάνουν τα χέρια μου να γραπωθούν και να με τραβήξουν έξω.

Η ολόκληρη αλήθεια είναι πως η συνήθεια είναι θάνατος εν ζωή...

Μετά, στην εύκολη εποχή, τη Λαμπρή, έρχομαι στο νησί, σαν ασυνεπής συγγενής, και προσποιούμαι πως συμμετέχω. Πάω και μια βόλτα μέχρει τη θάλασσα και οικτίρω εκείνους που δεν την απολαμβάνουν τον χειμώνα, ή έστω με τα κρύα...

Ηθοποιός προς τον μοναδικό θεατή, τον εαυτό μου τον ίδιο...

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ

Πέρασε ο Κορνήλιος Καστοριάδης από την Τήνο.

Μετά έφυγε απ΄το φώς κι΄έφυγε κι΄απ΄το νησί…

Έμεινε η σκέψη του πίσω, ή μάλλον, ο τρόπος σκέψης του.

Πόσα βιβλία του θάπρεπε νάχει διαβάσει κανείς για να είναι σε θέση να εκφέρει γνώμη; Είναι το ζητούμενο η εκφορά άποψης ή κάτι άλλο, πρακτικότερο...;

Δεν είναι, νομίζω, αναγκαίο να έχεις διαβάσει όλα τα βιβλία ενός στοχαστή για να μπορείς να μορφώσεις γνώμη.
Αντιθέτως, είναι απαραίτητο να μπεις έστω και για λίγο στην θέση του και να σταθείς απέναντι στα καθ΄ημέραν, με τον δικό του τρόπο, όπως εσύ αντιλαμβάνεσαι.

Ίσως αυτή η σημαντικότητα να είναι και το ζητούμενο από την ανάγνωση, το να μπορείς έστω και μόνον κατά την διάρκεια του αναγνωστικού χρόνου, να μπαίνεις στην θέση ενός άλλου, διαφορετικής οπτικής ανθρώπου.
Βέβαια, αυτή η άποψη θα έβρισκε διαμετρικά αντίθετους τους επαγγελματίες της ανάλυσης και των ουτοπικών χρονοχώρων, σύμφωνα με τους οποίους, όλοι οφείλουν να εφευρίσκουν τρόπους να μορφώσουν μια θέση-αντίθεση.

Θυμήθηκα τις εκδηλώσεις για τον Καστοριάδη στην χώρα της Τήνου. Ήταν οικείες και προσιτές απ΄όλους ή μόνον, από μια αυτοπροσδιοριζόμενη, εσωστρεφώς αυτάρκη και αυτοτροφοδοτούμενη ελίτ που δεν θεωρεί απαραίτητη την κατανόηση των δραματουργούμενων από τον «απλό λαό»...;
Ή μήπως οι εκδηλώσεις έγιναν ούτως ή άλλως πέρα από την κατανόηση του κοινού με στόχο την ηθική και μόνον ικανοποίηση: «και στο νησί μας είχαμε λόγιους και τους τιμούμε με ακαταλαβίστικους τρόπους»...


Ο Καστοριάδης ήταν πέρα από αυτά και δεν έχει κανείς απαίτηση από έναν στοχαστή να γράψει σε ύφος προσιτό στον καθένα πνίγοντας έτσι την μορφή του λόγου όπως βγαίνει από μέσα του προς όφελος (;) μιας ελάχιστα πιθανής αναμόρφωσης των ηθών και των αντιλήψεών μας.

Το χρέος παρ΄όλ΄αυτά δεν παύει να υπάρχει, να μεταφερθεί αυτή η γνώση σε απλά λόγια στους καθημερινούς ανθρώπους, που δεν έχουν τον χρόνο ή και τα υπόλοιπα γνωσιακά εργαλεία που σχηματοδοτούνται όταν κάποιος έχει περίσσευμα χρόνου και το εκμεταλλεύεται για ίδιο όφελος, με μόνη πιθανότητα να αλλάξει έστω και λίγο, έστω και σπερματικά ο τρόπος σκέψης του. Ποιός μπορεί να το κάνει αυτό όμως...

Δεν έχει καμμιά αξία το να προσπαθεί κανείς να διαβάσει και να κατανοήσει κάτι για το οποίο δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία. Θα είναι σαν να προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει ιδεογράμματα και μάλιστα, χωρίς την ομορφιά των καλλιγραφικών τους απαιτήσεων.

Μετά αναρωτιέμαι, βλέποντας όλον αυτόν τον κόσμο να μπαινοβγαίνει στα βιβλιάδικα: υπάρχει άραγε, κάποια σχέση ανάμεσα στον αυξανόμενο αριθμό υπερ-βιβλιοπωλείων στις μεγάλες πόλεις και στον αριθμό των αναγνωστών...;

Υπάρχει η σχέση εμπιστοσύνης, που υπήρχε παλιά με τον βιβλιοπώλη της γειτονιάς, που ήταν σε θέση να συστήσει ή να αποτρέψει κάποιον από κάποιο ανάγνωσμα σε αντίθεση με τον υπάλληλο του μεγα-βιβλιοπωλείου, ο οποίος φοβάται να πει ευθέως την γνώμη του και να "θάψει" κάποιο βιβλίο...;

Δεν ξέρω, ούτε και νομίζω να μπορεί να μετρηθεί, το πόσο έχουν επηρρεάσει τα διάφορα αναγνώσματα τους εσωτερικούς κόσμους των τριγύρω μας, την καθημερινότητα στον τρόπο π.χ. που μιλάει και νουθετεί το παιδί του, στον τρόπο που αποφασίζει τί θα ψηφίσει κ.λπ.

Πιστεύω όμως, πως ο αληθινός εγωιστής είναι εκείνος που δεν διαβάζει καθόλου, που δεν νιώθει την ανάγκη να μπει στην θέση του άλλου, που πιστεύει πως τα βιβλία είναι για κάποιους άλλους, όχι γι΄αυτόν που τα ξέρει όλα ή που είναι πέρα από την κατανόηση.

Ο καθένας αντιλαμβάνεται και προσδιορίζει τις εσωτερικές του ανάγκες, ακόμη και αν αυτές έχουν σαν αντικείμενο την εξωτερίκευση και την κοινωνικότητα, με διαφορετικό τρόπο. Θεωρεί, ίσως, απαραίτητη την γνώση της ιστορίας για να μπορεί να προσδιοριστεί χωροχρονικά. Θεωρεί, πιθανόν, αναγκαία την στάση απέναντι στην καθημερινότητα σημαντικότερη της ιστορίας. Θεωρεί, ακόμη, ότι η μελέτη των ταπεινότερων ενστίκτων αποτελεί το μέσον για την προσέγγιση της αρχέγονης φύσης που μας δυναστεύει. Σημασία έχει όμως, το να νιώθει κανείς την ανάγκη της έρευνας. Ειδάλλως, ο φόβος του θανάτου γίνεται τρόμος και η αβεβαιότητα για το αύριο παραμορφώνεται σε εξοντωτικές για την ψυχή θεωρίες και πράξεις